تفاوت هیتر تابشی و هیتر همرفتی چیست؟

زمانی که مبحث گرمایش در فضاهای تجاری و مسکونی را بررسی می نماییم شاهد وجود وسایل گرمایشی متعددی هستیم که حضورشان بسیار ضروری و با اهمیت می باشد. هیتر تابشی و همرفتی از وسایل گرمایشی پرکاربردی می باشند که در اغلب مراکز صنعتی و مسکونی مورد استفاده قرار می گیرند. شاید بتوان به این نکته توجه نمود که این دستگاه ها عموما دارای ساختاری مشابه با هم می باشند. وجود فن در این سیستم ها عامل اصلی تولید گرما و انتقال آن به محیط می باشد. در ادامه این مقاله به مقایسه تشابه و تفاوت هیتر تابشی و هیتر همرفتی برای معرفی بهتر این محصولات به شما عزیزان خواهیم پرداخت.

هیتر همرفتی و عملکرد آن

زمانی که بخواهیم تفاوت هیتر تابشی و هیتر همرفتی را بهتر درک نماییم لازم است تا در درجه اول با عملکرد این دو سیستم بیشتر آشنا شویم. هیتر همرفتی و یا همان بخاری های انتقال دهنده حرارت دمای محیط را به صورت غیر مستقیم دستخوش تغییرات قرار می دهد. این وسایل با انتقال گرمای تولید شده به هوای جاری در محیط سبب افزایش دما می شوند. نحوه عملکرد در هیتر همرفتی به این شکل می باشد که دستگاه ابتدا هوای محیط را به داخل خود مکش می نماید.

با افزایش دمای هوا در نهایت هوای گرم به محیط دمیده می شود و این امر سبب افزایش دما در مکان مورد نظر ما می شود. ساده ترین مثال برای هیتر همرفتی در واقع همان رادیاتورهایی می باشند که سال هاست وظیفه گرمایش محیط های تجاری و مسکونی را بر عهده دارند.

معمولا در این نوع از سیستم های گرمایشی تغییر و جابجایی هوا توسط فن های تعبیه شده در هیتر انجام می شود. این ادوات ابتدا با افزایش گرما در هوای اطراف خود و سپس انتقال آن به سایر بخش های محیط سبب تغییر دمای فضا می شوند. معمولا استفاده از هیتر های همرفتی در فضاهای بسته و فاقد سیستم گرمایشی مرکزی توصیه می شود.

بیشتر بخوانید : انتقال حرارت هیتر تابشی

هیتر تابشی و نحوه عملکرد آنها

نمونه دیگر وسایل گرمایشی که در محیط های صنعتی و تجاری بسیار پرکاربرد است هیتر تابشی می باشد. تفاوت هیتر تابشی و هیتر همرفتی به صورت عمده در نحوه فعالیت آنها است. هیتر های تابشی با تابش مستقیم اشعه مادون قرمز به نقطه ای خاص سبب گرم شدن فضای اطراف آن محیط می شود.

هیترهای تابشی قادر به تغییر دمای کلی محیط نیستند و تنها فضایی را که در معرض مستقیم اشعه های ساطع شده از آن می باشد را می تواند گرم نمایند. شاید مبالغه نباشد اگر بیان نماییم که شیوه عمل هیترهای تابشی از سیستم گرمایشی خورشید الهام گرفته شده است.

نحوه فعالیت این هیترها کاملا قابل قیاس با سیستم گرمایش زمین توسط خورشید است. استفاده از این نوع سیستم گرمایشی برای اهداف خاص و گرمایش نقطه ای محیط بسیار کاربردی تر می باشد. معمولا استفاده از این سیستم گرمایشی در فضاهای کوچک بسیار مناسب تر می باشد.

هیترهای تابشی در شرایطی که نیاز است تا شما بلافاصله نقطه ای را در محیط گرم نمایید بسیار بهتر و سریعتر عمل می نمایند. طریقه عمل این سیستم گرمایشی همانطور که بیان شد با تابش مستقیم حرارت می باشد و در این شرایط دمای محیط را چندان تغییر نمی دهد.

انواع مدل هیتر تابشی و کاربرد آنها

هیتر تابشی ادواتی کاربردی برای ایجاد گرمایش مطلوب در محیط هایی با ارتفاع بالای سه متر و یا فضاهای باز می باشد. معمولا هزینه گرمایش در اینگونه فضاها بسیار بالا می باشد. در نتیجه استفاده از روش گرمایش تابشی راهکاری اقتصادی برای افزایش دما در اینگونه فضاها می باشد.

معمولا هیترهای تابشی در دو مدل هیتر تابشی لوله ای مدل L، هیتر تابشی لوله ای مدل U تولید و روانه بازار می گردند. در این نوع از هیترها ما شاهد فناوری مشابهی می باشیم و تفاوت عمده تنها در شکل لوله های تابنده در این سیستم می باشد. در این سیستم ها به طور عمده از سوخت های فسیلی مانند گاز استفاده می شود.

معمولا از هیتر تابشی لوله ای مدل U شکل در فضاهای باز، سالن های صنعتی که همواره هوا در آن جریان دارد و اماکن عمومی با سقف بلند استفاده می شود. در حالیکه از هیتر تابشی L شکل معمولا در فضاهای بسته، گلخانه ها و یا سالن های پرورش دام و طیور استفاده می نمایند.

مزایای استفاده از هیترهای تابشی

استفاده از هیتر تابشی دارای مزایای فراوانی می باشد. برای مثال می توان به مصرف کمتر انرژی در این وسایل نسبت به نمونه های دیگر اشاره نمود. مزیت دیگر کاربرد این سیستم های گرمایشی در تولید گرمایی پیوسته از طریق تابش امواج مادون قرمز می باشد. همچنین استفاده از این تکنولوژی به حفظ محیط زیست و کاهش آلاینده های شیمیایی در محیط کمک شایانی می نماید.

کدامیک از این دو سیستم گرمایشی کارایی بیشتری دارد؟

اگر قصد تغییر دمای محیطی وسیع را با مصرف کمترین میزان انرژی دارید استفاده از هیتر همرفتی بسیار مقرون به صرفه تر از هیتر تابشی می باشد. سیستم گرمایش همرفتی می تواند در طول مدت زمان بیشتری فضای وسیعی را برای شما گرم و مطلوب نماید.

اما در شرایطی که شما نیاز دارید تا در کمترین زمان فضای محدودی را گرم نمایید استفاده از هیتر تابشی بهتر می باشد. یکی دیگر از مزایای کاربرد هیتر همرفتی نسبت به تابشی در این است که برخی از نمونه های این سیستم های گرمایشی مجهز به ترموستات می باشند. در این شرایط دمای مطلوبی برای سیستم تعریف می شود.  

زمانی که دمای محیط به دمای تعریف شده برای سیستم رسید دستگاه به صورت کاملا اتوماتیک خاموش می شود. در حالیکه اینگونه امکانی در هیتر تابشی موجود نمی باشد. همانگونه که قبل تر نیز به آن اشاره شد استفاده از هیتر تابشی در بازه های زمانی کوتاه مناسب تر می باشد.

این امر حتی می تواند در کاهش مصرف انرژی نیز تغییرات قابل قبولی را ایجاد نماید. در حالیکه بهتر است در فضاهای بزرگتر که زمان بیشتری نیاز به استفاده از سیستم گرمایشی دارد هیتر همرفتی مورد کاربرد قرار بگیرد. هیتر تابشی به دلیل ایجاد سریع حرارت با روشن نمودن معمولا کارآمدتر از بسیاری از وسایل گرمایشی می باشد. معمولا سیستم های گرمایشی تابشی 45 درصد کارایی بهتری نسبت به سایر سیستم های گرمایشی دارند.

تفاوت هیتر تابشی و هیتر همرفتی

اولین نکته ای که نیاز است که به آن توجه نمود این مورد است که نصب هیتر تابشی نسبت به هیتر همرفتی بسیار راحت تر می باشد. برخلاف سیستم های تابشی معمولا در هیتر همرفتی نیاز به یک موتورخانه مرکزی برای ایجاد گرمای مطلوب در محیط می باشد. همین امر عموما سبب افزایش هزینه ها و بار مالی وارده بر مجتمع های تجاری و مسکونی می شود.

استفاده از هیتر تابشی سبب می شود تا محیط در مدت زمان کوتاه تری گرم شود و برای این امر نیز نیاز به جریان مداوم هوا نمی باشد. در حالیکه در سیستم های همرفتی گرم شدن محیط مدت زمان بیشتری طول می کشد و جریان مداوم هوا در این پروسه دخیل می باشد. سیستم های گرمایشی تابشی در دمای کوتاه معادل سه دقیقه باعث تغییر در دما می شود. این امر می تواند به میزان زیادی در مصرف سوخت صرفه جویی نماید.

معمولا هیتر تابشی در اندازه های متفاوتی طراحی و تولید می شود. از دیگر مزایای کاربرد هیتر تابشی نسبت به هیترهای همرفتی امکان نصب این سیستم ها بر روی فضاهای غیر کاربردی مانند سقف و دیوارها می باشد. در حالیکه در سیستم های همرفتی فضاهای مفید بنا توسط این سیستم ها اشغال می شود. معمولا هیترهای تابشی قادر به تمرکز نقطه ای بر روی محیط و تغییر دما در آن فضا می باشند.

در حالیکه در زمان استفاده از هیتر همرفتی هوای گرم به دلیل سبکی در قسمت های بالای محیط قرار می گیرد. در نتیجه در زمستان های سرد برای تامین گرما نیاز است تا این سیستم ها به صورت مستمر فعالیت نمایند. افزایش هزینه های سوخت یکی از معایب استفاده از این سیستم ها در فصول سرد سال می باشد.

کدامیک از این دو سیستم گرمایشی امن تر می باشد؟

معمولا هیتر تابشی نسبت به نمونه همرفتی عملکرد و کارایی بهتری دارد. این نوع از سیستم های گرمایشی به دلیل روش متفاوت تولید و انتقال گرما، نسبت به نمونه های همرفتی ایمنی بیشتری در زمان استفاده دارند. احتمال ایجاد آتش سوزی در زمان استفاده از هیتر همرفتی معمولا بیشتر از هیتر تابشی می باشد.

همچنین هیترهای همرفتی معمولا با تغییر و جریان مداوم هوا سبب گرم تر شدن محیط می شوند. این در حالی است که همین امر می تواند به شیوع عوارضی همچون حساسیت های آلرژیک در افراد شاغل در مجتمع های تجاری گردد. البته وجود ترموستات های تنظیم کننده دمای هوا در هیتر همرفتی سبب می شود تا به میزان زیادی شما قادر به صرفه جویی در هزینه های انرژی و سوخت باشید.

با توجه به تمام شرایط ذکر شده در متن انتخاب نوع سیستم گرمایشی باید متناسب با شرایط محیط، زمان کاربرد و نیازهای حرارتی کاربران اینگونه سیستم ها تعیین و مدیریت شود.