کولر آبی تبخیری چیست و مزایا و معایب آن

در روزهای گرم و طاقت‌فرسای تابستان، هیچ چیز دلچسب‌تر از خنکای مطبوع یک کولر آبی تبخیری نیست. کولرهای آبی با سابقه‌ای دیرینه در ایران، به عنوان یکی از رایج‌ترین سیستم‌های تهویه مطبوع در مناطق گرم و خشک شناخته می‌شوند. این سیستم‌ها با استفاده از فرآیند تبخیر آب، هوا را خنک کرده و در مقایسه با کولرهای گازی، مصرف برق به مراتب کمتری دارند.

در این مقاله قصد داریم به بررسی کولر آبی تبخیری و مزایا و معایب آن بپردازیم. در ادامه به این موضوعات خواهیم پرداخت که کولر آبی چگونه کار می‌کند، چه مزایایی دارد و چه معایبی را می‌توان برای آن در نظر گرفت. همچنین نکاتی را برای انتخاب و استفاده صحیح از کولر آبی ارائه خواهیم داد تا بتوانید در گرمای تابستان از خنکای مطبوع و دلچسب آن بهره‌مند شوید.

کولر آبی تبخیری چیست؟

کولر آبی تبخیری یکی از انواع مختلف سیستم‌های تهویه مطبوع بوده که با تبخیر کردن آب به صورت طبیعی، هوا را خنک می‌نماید. این سیستم‌ها از دیرباز در مناطق گرم و خشک به عنوان جایگزینی مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست برای کولرهای گازی شناخته شده‌اند.

بیشتر بخوانید : کولر صنعتی

نحوه عملکرد کولر آبی تبخیری

برای شناخت بیشتر این دستگاه نیاز است که نحوه عملکرد آن را بشناسیم. عملکرد این دستگاه به شرح ذیل است:

• مکش هوا

موتور کولر، هوای گرم محیط را از طریق دریچه‌های ورودی به داخل دستگاه هدایت می‌کند.

• عبور هوا از پوشال یا پد سلولزی

 هوای گرم از میان پوشال یا پد سلولزی که مرطوب شده‌اند عبور می‌کند.

• تبخیر آب

در اثر تماس هوای گرم با پوشال یا پد سلولزی مرطوب، آب موجود در آنها تبخیر می‌شود.

• کاهش دمای هوا

 فرآیند تبخیر آب، گرمای هوا را جذب کرده و در نتیجه دمای آن کاهش می‌یابد.

• دمیدن هوای خنک

فن کولر، هوای خنک شده را از طریق دریچه‌های خروجی به داخل محیط می‌دمد.

اجزای تشکیل دهنده کولر آبی تبخیری

این کولرها از اجزایی تشکیل شده است که هر یک از آنها عملکرد خاصی را ارائه می دهند که به شرح ذیل می باشد:

• موتور: وظیفه موتور، به گردش درآوردن پره‌های فن و پمپ آب است.
• فن: فن، هوای خنک شده را از میان پوشال یا پد سلولزی و به داخل محیط هدایت می‌کند.
• پوشال یا پد سلولزی: پوشال یا پد سلولزی، وظیفه تبخیر آب و خنک کردن هوا را بر عهده دارند.
• مخزن آب: مخزن آب، برای ذخیره آب مورد نیاز برای مرطوب کردن پوشال یا پد سلولزی استفاده می‌شود.
• پمپ آب: پمپ آب، وظیفه انتقال آب از مخزن به پوشال یا پد سلولزی را بر عهده دارد.
• بدنه: بدنه کولر، از اجزای داخلی آن در برابر عوامل محیطی مانند گرد و غبار و رطوبت محافظت می‌کند.
• دریچه‌های ورودی و خروجی: دریچه‌های ورودی، هوای گرم محیط را به داخل کولر هدایت کرده و دریچه‌های خروجی، هوای خنک شده را به داخل محیط می‌دمند.
• شناور: شناور، سطح آب داخل مخزن را کنترل کرده و در صورت کم شدن آب، به کاربر هشدار می‌دهد.
• شیر تخلیه: شیر تخلیه، برای تخلیه آب کثیف از داخل مخزن استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید : زمان تعویض پد سلولزی کولر صنعتی

کاربرد کولر آبی تبخیری 

درست است که کولرهای آبی تبخیری در ابتدا برای مصارف خانگی و اداری و در مناطق گرم و خشک رواج پیدا کردند. اما کاربرد آنها به مرور زمان گسترش یافته و امروزه در مکان‌ها و شرایط مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این بخش از مقاله به برخی از این کاربردها اشاره می‌کنیم:

1. مصارف خانگی و اداری:

• منازل مسکونی: کولرهای آبی به عنوان یکی از رایج‌ترین سیستم‌های تهویه مطبوع در مناطق گرم و خشک، برای خنک کردن خانه‌ها در فصل تابستان استفاده می‌شوند.
• ادارات و محل‌های کار: در ادارات، مغازه‌ها و سایر محل‌های کار که فاقد سیستم تهویه مطبوع مرکزی هستند، می‌توان از کولرهای آبی برای خنک کردن فضا استفاده نمود.
• مساجد و حسینیه‌ها: در مساجد، حسینیه‌ها و سایر اماکن عمومی که در فصل‌های گرم سال شلوغ هستند، استفاده از کولرهای آبی می‌تواند به خنک‌سازی فضا و ایجاد آسایش برای مردم کمک کند.

بیشتر بخوانید : کولر صنعتی گلخانه ای 

2. کشاورزی:

• گلخانه‌ها: تنظیم دما و رطوبت مناسب برای رشد گیاهان در گلخانه‌ها، از جمله گوجه فرنگی، خیار و فلفل، نقشی حیاتی در افزایش کیفیت و کمیت محصول ایفا می‌کند. کولرهای آبی با خنک کردن و مرطوب کردن هوا، شرایط ایده‌آلی را برای رشد این گیاهان فراهم می‌کنند.
• باغات میوه: در باغات میوه، به ویژه در مناطق گرم و خشک، کولرهای آبی می‌توانند از پوسیدگی میوه‌ها در اثر گرمای زیاد جلوگیری کرده و به حفظ طراوت و کیفیت آنها کمک کنند.
• دامداری‌ها: خنک کردن حیوانات در دامداری‌ها، به ویژه در فصل‌های گرم سال، از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده از کولرهای آبی در این مکان‌ها می‌تواند به افزایش تولید، کاهش تلفات و حفظ سلامت حیوانات کمک کند.

3. مصارف صنعتی:

• کارگاه‌های صنعتی: در کارگاه‌های صنعتی، گرمای زیاد می‌تواند بر عملکرد کارگران و راندمان کاری آنها تاثیر منفی بگذارد. کولرهای آبی با خنک کردن فضا، محیطی قابل تحمل و مطلوب را برای کارگران ایجاد کرده و به افزایش بهره‌وری آنها کمک می‌کنند.
• رستوران‌ها و آشپزخانه‌ها: دود و گرمای زیاد در رستوران‌ها و آشپزخانه‌ها می‌تواند آزاردهنده باشد و کیفیت غذا را تحت تاثیر قرار دهد. استفاده از کولرهای آبی در این مکان‌ها برای تهویه هوا، خنک کردن فضا و حفظ کیفیت غذا موثر است.
• سالن‌های ورزشی: در سالن‌های ورزشی که در فصل‌های گرم سال شلوغ هستند، استفاده از کولرهای آبی می‌تواند به خنک‌سازی فضا و ایجاد آسایش برای ورزشکاران و تماشاگران منجر شود.

4. سایر کاربردها:

• مناطق کم‌آب: در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند، کولرهای آبی به دلیل مصرف کم آب، گزینه ایده‌آلی برای خنک کردن فضا به شمار می‌روند.
• مناطق مرطوب: در مناطق مرطوب، کولرهای آبی می‌توانند به جایگزینی مناسب برای کولرهای گازی تبدیل شوند، چرا که این نوع کولرها برخلاف کولرهای گازی، رطوبت هوا را نیز افزایش می‌دهند.
• مکان‌های موقت: کولرهای آبی به دلیل قابلیت حمل و نقل آسان، می‌توانند در مکان‌های موقت مانند ویلاها، سوله‌ها و یا حتی فضای باز برای خنک‌سازی مورد استفاده قرار گیرند.

بیشتر بخوانید : نگهداری از کولر صنعتی

نکات مهم در انتخاب و استفاده از کولرهای آبی تبخیری

• انتخاب کولر مناسب: برای انتخاب کولر مناسب، باید به مساحت فضای مورد نظر، آب و هوای منطقه و تعداد افراد ساکن در محل توجه کرد.
• نصب و نگهداری: کولرهای آبی باید به طور صحیح نصب و نگهداری شوند تا از عملکرد مطلوب آنها و تهویه مناسب هوا اطمینان حاصل شود.
• استفاده از آب تمیز: برای مرطوب کردن پوشال یا پد سلولزی کولر، باید از آب تمیز و بدون املاح استفاده کرد تا از ایجاد رسوب و کاهش کارایی کولر جلوگیری شود.
• نظافت کولر: پوشال یا پد سلولزی کولر باید به طور مرتب تعویض یا شسته شوند تا از رشد قارچ و باکتری در آنها جلوگیری شود.
• استفاده از سایبان: نصب سایبان در بالای کولر می‌تواند به خنک‌تر شدن آب و افزایش کارایی آن کمک کند.

مزایای کولر آبی تبخیری 

کولرهای آبی تبخیری، با استفاده از فرآیندی طبیعی و خنک‌کنندگی مطبوع، در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سیستم‌ها مزایای متعددی دارند که آنها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای خنک کردن فضا در مناطق مختلف تبدیل می‌کند. در این بخش به بررسی برخی از این مزایا پرداخته و کولرهای آبی را با سایر سیستم‌های تهویه مطبوع مقایسه خواهیم کرد.

1. مصرف کم برق

یکی از بارزترین مزایای کولرهای آبی، مصرف بسیار کم برق آنها در مقایسه با سیستم‌های تهویه مطبوع مانند کولرهای گازی است. کولرهای آبی با استفاده از موتورهای کم‌مصرف و فرآیند تبخیر آب، به طور قابل توجهی از مصرف برق کمتری نسبت به کولرهای گازی برخوردارند. این امر به ویژه در مناطق گرم و خشک که استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع رایج است، می‌تواند نقش مهمی در کاهش هزینه‌های برق داشته باشد.

 2. سازگاری با محیط زیست

 کولرهای آبی در مقایسه با کولرهای گازی، آلایندگی کمتری برای محیط زیست دارند. این سیستم‌ها از مواد اولیه طبیعی مانند آب و سلولز استفاده کرده و برخلاف کولرهای گازی، از گازهای گلخانه‌ای مضر مانند CFC و HCFC در آنها استفاده نمی‌شود.

 3. قیمت مناسب

 کولرهای آبی به طور کلی از کولرهای گازی ارزان‌تر هستند. این امر آنها را به گزینه ای مقرون به صرفه برای خنک کردن فضا در مناطق گرم و خشک تبدیل می‌کند.

 4. رطوبت‌دهی به محیط

 کولر آبی تبخیری در حین خنک کردن هوا، رطوبت آن را نیز افزایش می‌دهد. این امر در مناطق خشک و کم‌آب می‌تواند به حفظ سلامتی و شادابی پوست و مو کمک کرده و از خشکی مجاری تنفسی نیز جلوگیری کند.

 5. تهویه مطبوع مطبوع

 کولرهای آبی با خنک کردن هوا از طریق تبخیر آب، نسیمی خنک و مطبوع را در فضا ایجاد می‌کنند. این نوع خنک‌کنندگی برخلاف کولرهای گازی که هوایی سرد و خشک را به داخل محیط می‌دمند، بسیار دلچسب‌تر و مطبوع‌تر است.

6. سهولت در نصب و نگهداری

 نصب و نگهداری کولرهای آبی به مراتب ساده‌تر از کولرهای گازی است. این امر به دلیل عدم نیاز به تخصص فنی خاص و همچنین عدم وجود اجزای پیچیده در این سیستم‌ها است.

 7. کاربردهای متنوع

کولرهای آبی در مصارف خانگی، اداری و ... و همچنین مکان‌های موقت مانند ویلاها و سوله‌ها نیز قابل استفاده هستند.

بیشتر بخوانید : نحوه نصب کولر صنعتی

کولر آبی تبخیری با مزایای متعدد خود، می‌تواند گزینه‌ای ایده‌آل برای خنک کردن فضا در مناطق گرم و خشک باشد. این سیستم‌ها با مصرف برق پایین، سازگاری با محیط زیست، قیمت مناسب، رطوبت‌دهی به محیط و ... از مزایای قابل توجهی نسبت به سایر سیستم‌های تهویه مطبوع مانند کولرهای گازی برخوردارند.

معایب کولر آبی تبخیری 

کولر آبی تبخیری، در کنار مزایای متعدد خود، دارای معایبی نیز می‌باشد که این موارد باید قبل از خرید و استفاده از کولر، مورد توجه قرار گیرند. در ادامه به بررسی برخی از این معایب می‌پردازیم.

1. عدم کارایی در آب و هوای مرطوب

 کولرهای آبی در آب و هوای مرطوب به خوبی کار نمی‌کنند. چرا که در این شرایط، رطوبت هوا به اندازه کافی برای تبخیر آب و خنک کردن فضا وجود ندارد.

2. رسوب گذاری

در صورت استفاده از آب سخت و املاح‌دار، رسوب در پوشال یا پد سلولزی کولر ایجاد می‌شود. این رسوب می‌تواند به مرور زمان کارایی کولر را کاهش داده و همچنین باعث ایجاد بوی نامطبوع و آلرژی‌های تنفسی گردد.

3. نیاز به فضای نصب

 کولرهای آبی به فضای بیشتری برای نصب در مقایسه با کولرهای گازی نیاز دارند. این امر می‌تواند در برخی از مکان‌ها که با محدودیت فضا مواجه هستند، مشکل ایجاد کند.

4. بروز بوی نامطبوع

 در صورت عدم نظافت و نگهداری منظم کولر، به دلیل رشد جلبک، قارچ و باکتری در پوشال یا پد سلولزی، بوی نامطبوعی در فضا منتشر می‌شود.

5. ایجاد لکه و رطوبت

 نشت آب از کولر می‌تواند باعث ایجاد لکه و رطوبت در کف و دیوارها شود. این امر به ویژه در صورت عدم نصب صحیح کولر و یا استفاده از لوله‌های نامناسب رخ می‌دهد.

6. محدودیت در خنک کنندگی

 کولرهای آبی در مقایسه با کولرهای گازی، قدرت خنک کنندگی کمتری دارند. این امر می‌تواند در روزهای بسیار گرم سال، کارایی آنها را در خنک کردن فضا به حد کافی کاهش دهد.

7. تولید صدای نامطلوب

 موتور و فن کولرهای آبی می‌توانند صدای نامطلوبی تولید کنند. این صدا می‌تواند برای برخی از افراد ایجاد مزاحمت کند.

نتیجه گیری

کولر آبی تبخیری، با الهام‌گیری از طبیعت، خنکای مطبوعی را به ارمغان می‌آورد. این سیستم‌ با استفاده از فرآیند طبیعی تبخیر آب، ضمن ایجاد تهویه مناسب، مزایای متعددی را ارائه می‌کند. این دستگاه، با مزایای متعدد و قیمت مناسب، می‌تواند انتخابی فوق‌العاده برای خنک کردن فضا در مناطق مختلف باشد.