کولر صنعتی تجهیزاتی حیاتی برای خنک‌سازی و تهویه مطبوع کارخانه‌ها، کارگاه‌های تولیدی و فضاهای وسیع تجاری به شمار می‌روند. این دستگاه‌ها با فراهم آوردن دمای مطلوب، نقشی کلیدی در افزایش بهره‌وری نیروی کار و حفظ کیفیت محصولات و تجهیزات گوناگون ایفا می‌کنند. در قلب سیستم خنک‌کننده این کولرها، یک پمپ الکتریکی قرار دارد که برای به گردش درآوردن مداوم آب و آبرسانی به پوشال‌ها یا پد‌های سلولزی به کار می‌رود. عملکرد صحیح این جز کوچک، تضمین‌کننده کارایی سیستم کولینگ خواهد بود؛ ازاین‌رو، باید نسبت به شناخت کامل ساختار پمپ آب کولر صنعتی و همچنین انواع مختلف آن اقدام کرد.

معرفی پمپ آب در کولر صنعتی

همان‌طور که گفتیم  پمپ آب یک نوع موتور الکتریکی است که وظیفه‌ مکش آب از کف کولر و انتقال آن به بالای دستگاه برای توزیع روی پدهای خنک‌کننده را بر عهده دارد. بدون وجود این قطعه، فرآیند سرمایش تبخیری که اساس کار کولرهای صنعتی است هرگز اتفاق نمی‌افتد. در واقع، پمپ‌ها با ایجاد چرخه گردش مداوم آب، کاهش میزان دمای محیط را امکان‌پذیر می‌کنند.

تعریف فنی پمپ آب در کولر صنعتی

 پمپ آب کولر صنعتی از نظر فنی یک نوع پمپ مستغرق است که به طور کامل درون آب تشتک کولر قرار می‌گیرد. این پمپ‌ها باید فشار هیدرولیکی لازم برای پمپاژ آب از محفظه پایینی به سیستم توزیع‌کننده آب در بالای پدهای سلولزی یا پوشال‌ها را ایجاد کنند. تفاوت کلیدی پمپ آب کولرهای صنعتی با مدل‌های موجود در کولرهای خانگی به توان بالاتر موتور آن‌ها، دبی (حجم آب جابجا شده در واحد زمان) بیشتر و ساختار بدنه مقاوم‌ترشان ارتباط دارد.

نقش پمپ در فرآیند خنک‌کاری تبخیری

فرآیند سرمایش تبخیری متکی بر عبور هوای گرم از یک سطح مرطوب است. برای فراهم کردن چنین سطحی باید از پمپ آب کمک گرفت. در واقع پمپ با ارسال یک جریان دائمی و یکنواخت آب به بالای پدها، آن‌ها را به طور کامل خیس نگه می‌دارد. هنگامی که هوای داغ توسط فن اصلی از میان پدهای مرطوب عبور می‌کند، آب تبخیر شده و گرمای هوا را جذب می‌کند که نتیجه آن، خروج هوای خنک از کولر است.

پیامدهای ناشی از خراب بودن پمپ یا انتخاب نادرست آن

انتخاب پمپ نامناسب یا خراب شدن آن، پیامدهای منفی متعددی به دنبال دارد. اولین و مشهودترین مورد، کاهش شدید بازدهی کولر و عدم توانایی آن در خنک کردن محیط است. این امر باعث می‌شود موتور اصلی کولر برای مدت زمان بیشتری کار کند که خود منجر به افزایش چشمگیر مصرف انرژی می‌شود. علاوه بر این، کمبود رطوبت می‌تواند به پد سلولزی کولر آبی آسیب زده و عمر آن‌ها را کوتاه کند؛ بنابراین باید همواره به کیفیت و همچنین توانایی پمپ آب کولر صنعتی توجه داشت.

بیشتر بخوانید :  راهنمای خرید کولر صنعتی آکسیال

پمپ آب کولرهای صنعتی آکسیال و سانتریفیوژ

اگرچه کولرهای صنعتی در مدل‌های متفاوتی به تولید می‌رسند‌، اما پمپ آب به کار رفته در آن‌ها معمولاً ساختار یکسانی دارد. این نوع پمپ‌ها در هر دو نوع کولر سانتریفیوژ (centrifugal) و آکسیال(Axial)، به منظور بهبود فرایند خنک‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پمپ آب در کولر صنعتی سانتریفیوژ

کولر سانتریفیوژ (یا حلزونی) به دلیل استفاده از فن دمنده قدرتمند، می‌تواند هوای خنک را از طریق کانال‌کشی‌های طولانی به فضاهای مختلف منتقل کند. در این نوع کولرها، از پمپ آب مستغرق از نوع سانتریفیوژ (گریز از مرکز) استفاده می‌شود. این پمپ‌ها باید آب را از تشتک به لوله‌های توزیع‌کننده در بالای پدهای سلولزی برسانند.

پمپ آب در کولر صنعتی آکسیال

انواع کولر صنعتی آکسیال (یا محوری) از یک فن پروانه‌ای بزرگ برای جابجایی حجم عظیم هوا به صورت مستقیم و بدون نیاز به کانال‌کشی استفاده می‌کنند. این مدل‌ها اغلب در کنار پنجره کارگاه‌ها و سالن‌ها نصب می‌شوند. باید تاکید کرد که واژه آکسیال تنها به نوع فن هوا اشاره دارد و مکانیزم پمپ آب در هر دو نوع کولر یکسان است. سیستم گردش آب در این کولرها نیز دقیقاً مشابه مدل‌های سانتریفیوژ است.

در اینجا نیز از یک  پمپ آب کولر صنعتی مدل مستغرق برای انتقال آب از تشتک به سمت پدها استفاده می‌شود. در کولرهای آکسیال نیز توان پمپ، دبی و ارتفاع پمپاژ باید متناسب با اندازه دستگاه و مساحت پدهای سلولزی باشد تا بتوان از توزیع یکنواخت آب و کسب حداکثر راندمان سرمایشی اطمینان حاصل کرد.

اجزای اصلی پمپ آب در کولر صنعتی

برای درک کامل نحوه کار پمپ آب، باید با اجزای اصلی تشکیل‌دهنده آن نیز آشنایی داشته باشیم. این قطعات بر اساس یک ساختار دقیق در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند تا با هماهنگی کامل، وظیفه حساس گردش آب را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. مهم‌ترین بخش‌های یک پمپ آب در کولرهای صنعتی عبارتند از: الکتروموتور،‌ پروانه،‌ بدنه یا پوسته،‌ شفت و بخش ورودی و خروجی.

• الکتروموتور

الکتروموتور منبع اصلی قدرت در پمپ آب است. این بخش انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی چرخشی تبدیل کرده و نیروی لازم برای به حرکت درآوردن پروانه را فراهم می‌کند. بدنه الکتروموتور کاملاً آب‌بندی شده است تا از نفوذ آب به سیم‌پیچ‌های داخلی و ایجاد اتصالی جلوگیری شود. آب موجود در اطراف پمپ نقش یک خنک‌کننده طبیعی را ایفا کرده و از داغ شدن بیش از حد الکتروموتور جلوگیری می‌کند.

• پروانه

پروانه مهم‌ترین قطعه متحرک در پمپ آب به شمار می‌رود. این قطعه که مستقیماً به شفت موتور متصل است، با چرخش سریع خود موجب افزایش میزان فشار آب و حرکت آن به سمت پوشال‌ها و پدها می‌شود. نوع طراحی پروانه، تعداد پره‌ها، زاویه قرارگیری و انحنای آن‌ بر دو مشخصه اصلی پمپ یعنی دبی (حجم آبدهی) و ارتفاع پمپاژ اثر می‌گذارد. پروانه‌ها معمولاً از مواد مقاومی مانند پلاستیک فشرده یا الیاف نایلون ساخته می‌شوند تا در برابر خوردگی، رسوبات و فرسایش ناشی از کار مداوم مقاومت بالایی داشته باشند.

بیشتر بخوانید :  نحوه نگهداری از کولر صنعتی

• محفظه یا پوسته

محفظه یا پوسته، بدنه اصلی پمپ آب کولر صنعتی است که تمام قطعات داخلی مانند پروانه و بخش پایینی موتور را در بر می‌گیرد. این بخش به عنوان یک پوشش محافظ در نظر گرفته می‌شود. بدنه پمپ آب معمولاً از موادی ساخته خواهد شد که در برابر خوردگی، رطوبت و فشار آب مقاوم خوبی از خود به نمایش بگذارند. در مدل‌های صنعتی، اغلب از فلزاتی مانند چدن ضدزنگ، آلومینیوم با پوشش ضد خوردگی یا استنلس استیل جهت ساخت این پوسته‌ها استفاده می‌شود.

• شفت

شفت یک میله فلزی مستحکم است که به عنوان محور اتصال‌دهنده بین الکتروموتور و پروانه پمپ عمل می‌کند و باید نیروی چرخشی تولیدشده در موتور را با کمترین اتلاف انرژی به پروانه انتقال دهد. صاف بودن، تراز بودن و مقاومت بالای شفت از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است؛ زیرا هرگونه تاب‌خوردگی در آن می‌تواند باعث لرزش شدید پمپ، کاهش راندمان و آسیب به سایر قطعات شود. شفت‌ها معمولاً از فولاد ضدزنگ (استنلس استیل) ساخته می‌شوند تا در محیط مرطوب داخل پمپ دچار زنگ‌زدگی و خوردگی نشوند و دوام و طول عمر بالایی داشته باشند.

• ورودی و خروجی

هر پمپ آب کولر صنعتی دارای دو مجرای اصلی برای مدیریت جریان آب است: ورودی و خروجی. مجرای ورودی معمولاً در قسمت پایینی و مرکزی پمپ قرار می‌گیرد و برای مکش آب از تشتک کولر به داخل محفظه پروانه کاربرد دارد. در این قسمت اغلب یک صافی یا توری تعبیه می‌شود تا از ورود ذرات درشت، آشغال و رسوبات به داخل پمپ و آسیب رساندن به پروانه جلوگیری کند. مجرای خروجی لوله‌ای است که آب پرفشار را به سمت سیستم توزیع‌کننده آب در بالای پدها هدایت خواهد کرد. قطر این دو مجرا متناسب با توان و دبی پمپ طراحی می‌شود.

انتخاب پمپ آب برای کولرهای صنعتی

انتخاب پمپ آب مناسب برای کولر صنعتی نیازمند توجه به دو پارامتر کلیدی است که عبارتند از هد و دبی. همان‌طور که بیان شد، هد (Head) به حداکثر ارتفاعی گفته می‌شود که پمپ قادر است آب را به آن برساند. دبی (Flow Rate) یا آبدهی، حجم آبی است که پمپ در دقیقه جابجا می‌کند و باید به اندازه‌ای باشد که بتواند تمام سطح پدهای سلولزی یا پوشال‌ها را خیس نگه دارد (دبی کم باعث ایجاد نقاط خشک و کاهش شدید توان کولر می‌شود).

این دو پارامتر به همراه یکدیگر توان مصرفی  پمپ آب کولر صنعتی که بر حسب وات (Watt) مشخص می‌شود را تعیین می‌کنند. لازم نیست همواره به دنبال خرید یک پمپ آب با حداکثر توان باشید، تنها کافی است نیازهای کولر صنعتی خود را در نظر بگیرید و سپس به سراغ محصولات متناسب بروید. البته باید به تک فاز یا سه فاز بودن پمپ نیز توجه داشت که خود نشان‌گر میزان مصرف انرژی است.

بیشتر بخوانید :  نحوه و زمان تعویض پد سلولزی کولر صنعتی

چک‌لیست نگهداری فصلی و دوره‌ای از پمپ آب کولر

نگهداری منظم، عمر پمپ‌های آب کولر صنعتی را به شکل چشمگیری افزایش داده و از هزینه‌های سنگین مربوط به تعمیرات جلوگیری می‌کند. پیش از راه‌اندازی کولر، ابتدا آب باقی‌مانده در کف تشتک را تخلیه کرده و این بخش را از هرگونه رسوب، لجن و زنگار به طور کامل پاک‌سازی کنید. سپس، ورودی و صافی پمپ را به دقت مورد بررسی قرار دهید.

در ماه‌هایی که کولر به طور مداوم کار می‌کند، هر چند هفته یک‌بار حرکت جریان آب روی پدها را از نزدیک ارزیابی کنید. کاهش محسوس جریان می‌تواند اولین نشانه گرفتگی یا افت عملکرد پمپ باشد. همچنین، به صداهای غیرعادی مانند وزوز شدید، تق‌تق یا صدای سایش از سمت پمپ توجه داشته باشید. این صداها معمولاً بیانگر وجود هوای اضافی در پمپ، فرسودگی شفت یا ورود جسم خارجی به محفظه دستگاه هستند.

پس از اتمام فصل گرما و برای پیش‌گیری از آسیب‌های مرتبط با یخ‌زدگی و رسوب‌گذاری، پمپ را از جای خود خارج کرده، سطح خارجی و فیلتر آن را تمیز و خشک کنید. بهترین کار، نگهداری کولر صنعتی در یک مکان سرپوشیده است. این اقدام ساده از پوسیدگی پمپ‌ آب دستگاه جلوگیری خواهد کرد.

راهنمای گام‌به‌گام نصب پمپ آب کولر صنعتی

برای نصب  پمپ آب کولر صنعتی، ابتدا برق دستگاه را قطع کنید. پمپ را در محل مشخص‌شده داخل کولر (عمیق‌ترین بخش از تشت) قرار دهید. ورودی پمپ را به لوله یا شلنگ آب متصل کرده و خروجی آن را به لوله توزیع آب در بالای پدها وصل کنید. سپس سیم‌های برق پمپ را مطابق با نقشه سیم‌کشی به ترمینال‌های مربوطه اتصال دهید.

قیمت پمپ آب کولرهای صنعتی

تعیین یک قیمت واحد برای انواع  پمپ آب کولرهای صنعتی امکان‌پذیر نیست؛ زیرا هزینه نهایی این قطعه تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. پارامترهای فنی اصلی مانند توان موتور، حداکثر ارتفاع پمپاژ و حجم آبدهی بیشترین تأثیر را بر قیمت‌ نهایی دارند. علاوه بر این، نباید از فاکتور مهمی همچون اعتبار شرکت ‌‌تولیدکننده چشم‌پوشی کرد.

نتیجه گیری

پمپ آب کولر صنعتی به منظور انتقال آب از تشتک به سمت پوشال‌ها و پدهای سلولزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دسته از پمپ‌ها اگرچه عموماً دارای ساختار داخلی یکسانی هستند، اما از نظر توان تولیدی با هم تفاوت‌هایی دارند. خرید یک پمپ آب مناسب برای کولرهای صنعتی می‌تواند به شکل کاملاً واضح در هزینه‌های مربوط به انرژی صرفه‌جویی کند. کارشناسان مجرب گرماسازه شرق با سال‌ها تجربه و مهارت در زمینه ساخت و عرضه سیستم‌های سرمایشی آمادگی کامل جهت پاسخ‌گویی به پرسش‌های شما عزیزان را دارند.