سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه

یکی از مهمترین شرایط برای گلخانه ها تامین آب و هوا مناسب برای گیاهان است که بتوانند پرورش و رشد کافی را داشته باشند. گروه تولیدی گرماسازه شرق با طراحی و تولید سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه در مناطق سردسیر و گرمسیر، در فصول متفاوت سال امکان هوای متعادل و مطلوبی را با استفاده از این سیستم های گرمایشی و سرمایشی برای شما گلخانه داران و گلخانه سازان عزیز فراهم کرده است.

انواع سیستم های گرمایش تابشی و سرمایشی گلخانه 

1. سیستم های گرمایشی و تابشی (گرمایش تابشی) در فصول سرد و مناطق سردسیر.
2. سیستم سرمایشی مه پاش در فصول گرم و منطق گرمسیر.

در ویدئوی زیر سیستم گرمایشی و سرمایشی گلخانه را می توانید مشاهده کنید که توسط گرماسرماسازه شرق اجرا شده است. سیستم مه پاش به عنوان سیستم سرمایشی و بخاری تابشی نیز به عنوان سیستم گرمایشی در این گلخانه به کار رفته است.

گرمایش گلخانه چیست؟

سیستم های گرمایشی و تابشی به عنوان بهترین سیستم گرمایشی گلخانه محسوب می شود. گرمایش گلخانه می تواند حرارت و دما را در گلخانه ها و مراکز پرورش رشد گیاهان کنترل کند و صرفه جویی لازم را به همراه داشته باشد. 

استفاده از سیستم گرمایش گلخانه روش عاقلانه ای در کاهش مصرف سوخت نسبت به سایر سیستم های گرمایشی و ایجاد دمای مورد نظر در سالن می باشد و باعث دمای ایده آل برای خاک و ریشه گیاهان می شود.

گیاهان برای رشد به آب، نور خورشید و خاک حاصلخیز نیاز دارند اما برای جلوگیری از یخ زدگی به شرایط دمایی ایده آل نیاز دارند. شرکت گرماسازه شرق با طراحی سیستم گرمایش گلخانه می تواند برای شما رشد را به حداکثر برساند و محصولات سالم را در طول سال تضمین کند. 

انواع سیستم گرمایش گلخانه

اگر چه معمولا در گلخانه‌ ها نیز مانند منازل از روش گرمایش مرکزی بهره گرفته می‌شود اما روش ‌های دیگری نیز برای ایجاد سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه وجود دارند. در این بخش از مقاله گرمایش مرکزی و دیگر سیستم ‌های موجود برای گرم کردن گلخانه را به‌ صورت دقیق بررسی می‌کنیم.

روش گرمایش مرکزی

در بین تعداد سیستم‌ های سرمایش و گرمایش گلخانه، این روش معمول‌ ترین روش هست. منابع آب توسط دیگ­ های بخار بزرگ در سیستم گرمایش مرکزی حرارت داده می‌شود و انرژی گرمایی تولید شده در قسمت ‌های مختلف یک گلخانه توزیع می‌شود. در کنار این، سیستم ‌های گرمایشی محلی نیز معرفی شده­ اند اما کارایی کمتری دارند.

سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه ممکن است هزینه ­های نصب و نگهداری مختلفی داشته باشند. گرمایش مرکزی نسبت به دیگر روش ‌ها هزینه­ ی بالاتری دارد و در گلخانه ‌های با مقیاس کوچک حتی ممکن است به‌ کارگیری این آن کمی دشوار باشد. هزینه‌ ای که برای سیستم‌ های گرمایش مرکزی می‌شود بستگی به اندازه دیگ بخار، منبع سوخت مورد نیاز، اندازه گلخانه و هزینه ‌های نگهداری آن دارد. در سیستم‌ های گرمایش مرکزی اصلی‌ ترین عنصر «آب گرم» یا «بخار داغ» است که از طریق لوله ‌کشی ‌های مطمئن، از مرکز گرمایش تا بخش ‌های مختلف گلخانه هدایت می‌شود.

آب گرم

انرژی گرمایی تولید شده توسط سیستم حرارت مرکزی از طریق گرم کردن آب در دیگ ‌های مرکزی انجام می­گیرد. سوزاندن سوخت ‌هایی همچون نفت کوره، خرده چوب، زغال‌ سنگ، پروپان مایع، گاز طبیعی یا انواع روغن ‌های پسماند حرارت لازم را برای دیگ ­ها ایجاد می‌کنند. اگر این آب گرما دیده تحت فشار نباشد، در لوله‌ های توزیع در هر جای گلخانه پمپ می‌شود.

پمپ ‌هایی نیز وظیفه گردش آب گرم درون لوله ‌ها را دارند اما در بعضی گلخانه ‌ها در سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه آب در دمایی بالاتر مثل 95 درجه سانتی‌گراد تحت فشار هدایت می‌شود. برای همین می­توان با مقدار آب کمتر، انرژی گرمایی بالاتری داشت و در نتیجه از دیگ بخار کوچک‌ تر و لوله‌ کشی کمتری استفاده کرد.

بخار داغ

در این سیستم گرمایشی، به جای آب گرم از بخار آب برای هدایت گرما به گلخانه استفاده می‌ شود. بخار مورد نیاز در دیگ ‌ها تولید می‌شود و توسط لوله‌ ها در سراسر گلخانه انتشار می‌یابد. در این روش نیازی به پمپ نیست و بر اثر فشار ناشی از بخار آب این حرکت خود به ‌خود انجام می‌گیرد. دمای بخار چیزی حدود 102 درجه سانتی‌گراد است که همین امر باعث استفاده از آب و لوله‌ کشی کمتری نسبت به روش آب گرم می‌ شود.

در حالت کلی گرمایش مرکزی دسته ‌بندی و روش ‌های مختلفی دارد که شامل گزینه‌ های زیر می ‌شوند:

• گرمایش محصول

به این نوع گرمایش، شبکه پایین نیز گفته می‌شود. در این روش لوله ‌هایی از جنس آلومینیوم یا فولاد بالای سر گیاهان آویزان می‌ شود که آب گرم در آن‌ ها منتقل شده است. از مزیت‌ های این روش این است که دمای آب درون لوله‌ ها را می‌توان تا 50 درجه سانتی‌گراد نیز بالا برد.

بیشتر بخوانید : کوره هوای گرم گلخانه

• گرمایش از کف

همان‌ طور که از نام آن پیداست در روش گرمایش از کف، لوله ­های آب گرم در زیر زمین تعبیه شده و در مواردی استفاده می‌شود که گیاهان در کف زمین قرار گرفته و فاصله زیادی با زمین ندارند. معمولا لوله ‌کشی‌ ها از جنس اتیلن ساخته می‌شوند تا در برابر خوردگی ناشی از کودهای گلخانه ‌ای یا آب مقاوم باشند. در روش گرمایش از کف، دمای آب را حداکثر تا 40 درجه سانتی‌گراد می‌توان بالا برد تا باعث صدمه به گیاه نشود.

• گرمایش تخت

گرمایش تخت دقیقا مانند گرمایش از کف هست ولی با این تفاوت که به جای قرار دادن لوله‌ کشی‌ ها در زیر زمین، آن‌ها را روی زمین جاسازی می‌کنند. ایده استفاده از این روش این است که از گرمای آب هم برای قسمت بالای لوله و هم برای قسمت زیرین لوله استفاده شود؛ از این رو این نوع افزایش دما هم برای ریشه و هم برای بدنه گیاهان بسیار مفید است. حداکثر دمای آب در این روش نیز به دلیل نزدیک بودن لوله به محصولات، 40 درجه سانتی‌گراد است.

• گرم کردن هوای گلخانه

این روش که شبکه بالا هم نامیده می‌شود قابلیت بالا بردن دمای آب حتی تا 90 درجه را هم دارد؛ چون فاصله لوله با محصول بیشتر است. برای این کار لوله ‌هایی از جنس فولاد و با قطر 51 میلی ‌متر از بالای گلخانه آویزان شده و تنها در مواردی استفاده می ‌شوند که شبکه پایین به حداکثر دمای خود رسیده باشد.

• گرمایش رومیزی

در بعضی مواقع عملیات کشت برای برخی گیاهان خاص باید روی میز انجام شود. در این حالت میزهایی با پایه‌های آلومینیومی آماده و در گلخانه قرار داده می‌ شوند و گرمایش به روش رومیزی صورت می‌گیرد. برای این کار لوله ­های اتیلنی حاوی آب گرم، پایه ‌های میز آلومینیومی را تا حداکثر 70 درجه سانتی‌گراد گرم کرده و باعث رساندن گرمای مناسب به محصولات گلدانی می‌شوند.

روش تولید همزمان برق و حرارت

در روش تولید همزمان از یک ژنراتور و یک موتور گاز طبیعی استفاده می‌شود که دو بخش اساسی این سیستم گرمایشی و روشنایی هستند و با همکاری یکدیگر برق تولید می‌کنند. سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه محدود به گرمایش مرکزی نیست و از این روش حتی به‌ صورت هوشمندانه برای افزایش CO2 در فضای گلخانه ‌ها بهره گرفته می‌شود. با استفاده از کل انرژی تولید شده توسط این روش می‌توان گلخانه را هم گرم و هم روشن نگه داشت.

روش هوای گرم

همان‌طور که از عنوان می‌توان برداشت کرد، به جای استفاده از آب که در روش گرمایش مرکزی رایج بود، در این بخش از هوای گرم برای گرمایش محیط گلخانه استفاده می‌ شود. هواکش ‌ها، هوا را به داخل هیترها هدایت کرده و باعث تأمین گرمای لازم می‌شوند. خروجی هوای هیترها به گلخانه دمیده می‌شود و دمای فضا را بالا می‌برد. 

باید توجه داشت که این روش برای انواع کشت‌ ها کارایی ندارد؛ چرا که دمای هوای تولید شده قابل کنترل و یا تنظیم نیست و ممکن است باعث آسیب به برخی محصولات شود. برای همین تنها در مواردی از گرم کردن هوا به ‌صورت مستقیم استفاده می‌شود که دو روش گرمایش مرکزی و تولید همزمان برق و حرارت کارایی نداشته باشند.

دمنده­ های حرارتی

دمنده‌ های حرارتی بخش اصلی سیستم‌ های گرمایشی هوا در گلخانه‌ ها هستند که هوای گرم را به فضای باز گلخانه انتقال می‌دهند. ویژگی ‌های اصلی این دمنده‌ ها به ‌صورت دقیق در این بخش توضیح داده شده است:

1. امکان گرمایش سریع را دارد؛ زیرا اگر از این روش برای گرم کردن هوای گلخانه استفاده کنید تنها بعد از حدود 10 دقیقه با وجود باد گرم به دمایی مطلوب و مورد نیاز خواهید رسید و در گلخانه هوایی یکنواخت ایجاد می‌کند.
2. دمنده ‌ها به دلیل پوسته ورقه گالوانیزه آن در برابر خوردگی و زنگ زدن مقاوم هستند.
3. وزن سبکی همراه با ظرافت دارند.
4. با صرفه‌جویی در انرژی باعث حفاظت از محیط ‌زیست شده و هیچ آلودگی و صدای ناهنجاری ندارند.
5. راندمان حرارتی بالایی دارند.
6. محدودیت ‌های رادیاتورها را ندارند و تا حد زیادی رطوبت موجود در گلخانه را کاهش می‌دهند.
7. برای نصب آن‌ها تنها باید آن را به منبع تغذیه وصل کرد و هیچ دشواری برای به‌کارگیری نخواهند داشت.

بخاری

سوخت این وسایل گرمازا معمولا پروپان یا گاز طبیعی است اما برخی آن‌ها نیز روغن ‌های زائد یا نفت سفید را از طریق یک خط تغذیه به جعبه حرارت می‌رسانند و باعث سوختن و ایجاد گرما در آن می‌شوند. فن موجود در پشت بخاری، هوای گرم موجود در مبدل حرارتی را به داخل گلخانه هدایت می‌کند. نکته بخاری ‌ها این است که هوای گرم یا به روش مستقیم (از طریق فن) و یا از طریق لوله‌های پلی‌اتیلنی وارد فضای درون گلخانه می‌شود. با شناخت بهترین نوع بخاری گلخانه می توانید گرمای مطلوبی را به گلخانه خود وارد کنید.

از بین وسایل موجود در سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه، بخاری­ ها در دو نوع همرفتی و تابشی در بازار قابل تهیه هستند. بخاری ­های همرفتی معمولا ارزان­ترین نوع وسایل گرمایشی هستند که بیشتر برای تجاری کوچک یا شخصی و تفریحی قابلیت استفاده دارند. این نوع وسایل گرمازا مبدل حرارتی ندارند و سوخت در یک آتشدان بزرگ می­سوزد و خروجی اگزوز از طریق لوله­ بزرگی به فضای بیرون منتقل می‌شود.

بیشتر بخوانید :  گرمایش گلخانه با بخاری سقفی

معمولا بخاری­ های همرفتی برای انتشار یکنواخت دما مشکلاتی دارند و دما در نقاط مختلف گلخانه متفاوت است. برای همین از فن ­های جریان هوای افقی کمک گرفته می‌شود. مشکل دیگر نیز در سوخت­رسانی به این بخاری‌ ها است؛ چون باید به صورت دستی انجام گیرد.

در سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه از بخاری ­های تابشی نیز به­ منظور بالا بردن دما کمک می‌گیرند. اجزای تشکیل ­دهنده­ آن‌ها عموما یک لوله­ آلومینیومی و یک بازتابنده است و سوخت آن غالبا از گاز طبیعی تامین می‌شود. در دماهای بسیار بالا، لوله اشعه مادون قرمز ساطع کرده و بازتابنده این اشعه را به سمت پایین برمی­گرداند. وقتی این اشعه به سطحی مثل گیاه، میز یا اشیاء دیگر برخورد می­کند باعث جذب آن و ایجاد گرما می‌شود. این نوع گرمایش، هزینه­ گرمازایی را گاها 30 تا 50 درصد کاهش می­دهد.

روش الکتریکی

برخی روش ‌های گرم کردن که در بالا بررسی شد باعث بالا رفتن دمای کل گلخانه می‌شود؛ در صورتی‌که بعضی مواقع این کار ضروری نیست و ممکن است باعث خسارت به گیاهان شود. در زمان‌هایی که لازم است بخشی از گلخانه یا تنها گیاهان خاصی گرم شوند، حصیرها یا تشک ‌های گرمایشی برقی بهترین راه‌حل ‌ها هستند؛ زیرا فقط باعث گرم شدن گلدان گیاه مورد نظر شده و از این رو هم برای رشد گیاه و هم پرورش ریشه آن بسیار مفید خواهند بود. از نیروی برق در سیستم سرمایش و گرمایش گلخانه بسیار استفاده شده است.

انواع سیستم های گرمایشی و تابشی برای گلخانه ها :

مزایای سیستم گرمایش گلخانه :

1. صرفه جویی در مصرف سوخت و برق در گلخانه ها و مراکز پرورش گیاهان.
2. در تمامی بخش های گلخانه و مراکز پرورش گیاهان دما یکسان و کنترل شده است.
3. استفاده از این گرمایش گلخانه باعث جلوگیری از بیماری های قارچی در گلخانه ها می شود.
4. رساندن دمای ایده ال با استفاده از گرمایش گلخانه برای خاک و ریشه گیاهان در گلخانه ها و مراکز پرورش گیاهان.
5. جلو گیری از پارگی و آسیب دیدن نایلون های گلخانه در فصل زمستان و مناطق سرد سیر.
6. با توجه به نحوه نصبی که دارد ( سقفی –  دیواری ) فضایی را در گلخانه اشغال نمی کند.
7. این سیستم ها دارای 5 سال گارانتی و 10 سال خدمات پس از فروش می باشد.
8. هزینه نصب رایگان .

سیستم های سرمایشی و مه پاش برای گلخانه ها

 برای مرطوب کردن دمای گلخانه و سالن های پروش گیاهان از سیستم آبیاری مه پاش استفاده می شود. سیستم مه پاش آب ها را به صورت تبخیر و ذرات پودر شده در می آورد و از طریق نازل ها در فضای بیرون گلخانه پخش می کند تا با کاهش گرما و حرارت دمای مطلوب و خنکی را در محیط گلخانه داشته باشیم.

استفاده دیگر از سیستم مه پاش به عنوان سم پاشی گیاهان و آبیاری قطره ای در گلخانه ها و سالن های پرورش گیاهان است و با توجه به عملکرد بالایی که دارد نسبت به سایر ملزومات گلخانه ای قیمت مناسب تری دارد.

 ( این نوع سیستم در گلخانه ها، سالن های پرورش گیاهان قارچی، صنایع دامداری و طیور مورد استفاده قرار می گیرد. )  

وظایف و مشخصات سیستم مه پاش  :

1. در برابر فشار آبی که دارد با استفاده از فن هایی با جنس آلمینیوم از مقاوت بالایی برخوردارند .
2. تبدیل آب به ذرات ریز پودر شده و مه مانند به طوری که آثاری از خیسی در خود نداشته باشند .
3. بدنه این نوع سیستم از جنس گالونیزه است
4. در سیستم مهپاش از فن های دینامیکی و استاتیکی استفاده می شود .
5. تولید و رطوبت در سالن پرورش گیاهان و گلخانه ها . %95
6. در این نوع سیستم از موتورهای زد زنگ زدگی استفاده می شود که در مقابل املاح و رسوبات آب مقاومت بالایی دارند .
7. خنک سازی گلخانه
8. سم پاشی محصولات گلخانه ای
9. از بین بردن بوهای نامطبوع
10. از بین بردن گرد و غبار در محیط گلخانه

اجزاء سیستم مه پاش :

1. مه پاش
2. پمپ مه پاش
3. شیلنگ های فشار قوی پرس شده هیدرولیکی
4. شیلنگ اصلی تغذیه نازل های استیل ایتالیایی و تایوانی
5. پایه نازل
6. فیلتر تک دو و سه مرحله ای
7. تابلو برق یا تایمر
8. سیم بکسل