سیستم گرمایش گلخانه و معرفی بهترین سیستم گرمایشی گلخانه

آیا با انواع سیستم گرمایش گلخانه و بهترین سیستم گرمایشی گلخانه آشنایی دارید؟ در صنعت باغبانی و کشاورزی، کاهش حداکثری دما در فصول سرد سال سبب کاهش تولید و حتی از بین ‌رفتن محصولات گلخانه‌ای می‌شود. به همین خاطر تامین انرژی گرمایی برای حفظ دمای مطلوب در داخل گلخانه‌ها بسیار ضرورت دارد. امروزه به لطف رشد چشمگیر تکنولوژی، شاهد تولید انواع سیستم‌های پیشرفته گرمایش گلخانه هستیم.

اما چه سیستمی برای گلخانه‌ها مناسب‌تر است؟ انتخاب سیستم‌های گرمایشی متناسب با محیط و نوع گیاهان پرورشی، یک عملکرد مهم در مدیریت گلخانه‌ها محسوب می‌شود. به همین علت در این مقاله سعی بر این داریم شما را با انواع سیستم گرمایشی و با بهترین آن که جهت گرم کردن گلخانه به کار می روند آشنا کنیم.

در ابتدا میخواهیم در این ویدئو استفاده از سیستم گرمایش تابشی جهت بالا بردن دمای گلخانه را به شما عزیزان نشان دهیم.

سیستم‌ گرمایشی گلخانه‌

به ‌طور کلی سیستم گرمایش گلخانه بر اساس منبع تولید انرژی (گاز، گازوئیل، برق، انرژی خورشیدی و ...)، نحوه انتقال گرما (هدایت‌شده، همرفتی و تابشی) و نوع سیستم گرمایشی بر اساس منابع حرارتی (گرمایش موضعی و مرکزی) تقسیم‌بندی می‌شوند.

شناخت هر یک از این تقسیم‌بندی‌ ها در انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌ بسیار حائز اهمیت است زیرا می‌تواند علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز گیاهان، تا حد بالایی از اتلاف انرژی و در نهایت هزینه‌های مصرف انرژی بکاهد. 

اتلاف حرارت از گلخانه با چهار حالت انتقال حرارت مانند رسانایی، همرفت، تابش و نفوذ اتفاق می افتد.  البته همه این چهار حالت به صورت همزمان اتفاق می افتند. تقاضای گرما برای یک گلخانه معمولاً با ترکیب هر سه تلفات به عنوان یک ضریب در معادله تلفات حرارتی محاسبه می شود.

سیستم های گرمایش دارای انواع مختلفی می باشند که شامل سیستم آب گرم، گرمایش از کف گلخانه، دمنده های حرارتی و همینطور بخاری گلخانه خانگی می باشد. حال در ادامه با پرمصرف‌ترین و کاربردی‌ترین انواع سیستم‌ گرمایشی برای گلخانه آشنا شوید.

انواع سیستم‌ گرمایشی گلخانه

انواع سیستم های گرمایشی گلخانه را می توان به دو گروه مرکزی و محلی تقسیم کرد. سیستم های گرمایش مرکزی از یک دیگ بخار در یک مکان مرکزی تشکیل شده است. دیگ‌ها با بخار یا آب داغ گرم می‌شوند و می‌توانند انواع بخاری‌های گلخانه‌ای و یا بهترین نوع بخاری گلخانه را با سوخت‌های بخاری واحد شیلد با سوخت گاز گرم نگه دارند.

سیستم های گرمایش محلی معمولاً در انتهای گلخانه قرار می گیرند. آنها می توانند هیتر یونیت، بخاری همرفت یا بخاری تابشی باشند. سیستم های گرمایش مرکزی به دلیل هزینه بیشتر در گلخانه های تجاری بزرگتر مورد استفاده قرار می گیرند. سیستم های گرمایش محلی برای گلخانه های کوچکتر مناسب تر است.

در ادامه به انواع سیستم‌ گرمایشی و دستگاه‌ها جهت گرم کردن گلخانه بیشتر می‌پردازیم:

1. سیستم گرمایش حرارت مرکزی

در سیستم گرمایش حرارت مرکزی، بخار آب یا آب داغ از طریق لوله‌ ها به مکان‌ های مختلف که به گرما نیاز دارند، هدایت می‌شوند. خب در این روش گرما از طریق لوله ها در سطح گلخانه به صورتی کاملاً یکنواخت هدایت و توزیع می شود. بنابراین گرمای یکنواختی در سراسر گلخانه به وجود می آید. این سیستم را می‌توان به روش‌ های مختلف تقسیم‌بندی کرد که عبارتند از:

• گرمایش از کف گلخانه (لوله‌کشی از کف)

در این روش گرمایشی به ‌صورت کلی یک سری لوله از کف خاک گلخانه عبور داده می‌شود. این لوله‌ ها می‌تواند گلخانه را تا 28 درجه سانتی‌گراد گرم کند. این دما می‌تواند نیاز گرمایشی گلخانه را تا حد بسیار زیادی برطرف کند. با استفاده از این سیستم شما می‌توانید دمای ریشه گیاهان را تا 20 درجه سانتی‌گراد گرم‌ کنید.

• گرمایش از روی بستر (لوله‌کشی روی زمین)

در این روش یک سری لوله بالستیکی از روی زمین عبور داده می‌شود. از جمله ویژگی‌ های خوب این سیستم توزیع یکنواخت گرما در بین گیاهان موجود در گلخانه است. تنها موضوعی که در هنگام استفاده از این ‌روش باید به آن دقت داشته باشید، این است که لوله ‌ها دچار آسیب‌دیدگی نشوند.

• گرمایش محصول (لوله‌های آویزان در بالای محصول)

در این روش با استفاده از یک سری لوله از بالای محصولات رد شده‌اند و همچنین از سقف گلخانه آویزان هستند، اقدام به گرم کردن محصولات موجود در گلخانه می‌کنیم.

• گرمایش هوای گلخانه (لوله‌کشی شبکه‌ای از سقف)

در این روش دما به ‌خوبی در سطح گلخانه پخش ‌شده و در بین محصولات توزیع می‌شود. استفاده از این‌ روش می‌تواند تا حد بسیار زیادی هزینه ‌های گرمایشی گلخانه را کاهش دهد و موجب افزایش بازدهی شود. در این روش به ‌جای لوله‌کشی از کف گلخانه اقدام به لوله‌کشی از سقف می‌کنیم که احتمال آسیب به لوله‌ ها کاهش پیدا می‌کند.

• گرمایش میز یا تخت کار (میزهای مجهز به پایه‌های آلومینیومی)

این روش مدرن‌ترین و بهترین روش گرم کردن گلخانه است. در این روش با گرم کردن میزهای محصولات اقدام به گرم کردن خود محصول می‌کنیم. این روش کمترین میزان هدر رفت گرما را به دنبال دارد و بسیار مقرون‌به‌صرفه است.

کاربرد بیشتر گرمایش از کف گلخانه جهت رشد سریع ریشه گیاهان و گلها می باشد. البته قابل ذکر است که این نوع سیستم گرمایشی، گرمای گلخانه را تامین نمی کند. از این روش بیشتر برای افزایش فعالیت ریشه ها و بالاخص جذب مواد غذایی استفاده می شود. البته گرمایش از کف گلخانه به دو روش انجام می شود که شامل استفاده از لوله های آب گرم مارپیچ یا صاف و المنت های حرارتی برقی است.

در سیستم گرمایش مرکزی معمولا آب یا بخار گرم که از طریق یک یا چند دیگ بخار تولید می‌شود، توسط لوله‌ های فولادی و آلومینیومی بر اساس یکی از سیستم‌ های گرمایشی فوق، گرمای محیط را تامین می‌کنند. استفاده از سیستم گرمایشی اغلب برای گلخانه‌ های بزرگ با مساحت‌ های بالای یک هکتار مناسب است. اما به دلیل هزینه‌ های اولیه بالا برای گلخانه‌ های صنعتی کوچک و گلخانه‌های خانگی انتخاب اقتصادی مناسبی نخواهد بود.

2. سیستم گرمایش حرارت فضایی (موضعی)

در این سیستم گرمایشی معمولا از هیتر یا بخاری‌ صنعتی استفاده می‌شود که در مقایسه با سیستم گرمایش مرکزی از هزینه کمتری برخوردار بوده و علاوه بر این، نصب و نگهداری آسان‌تری دارند. این سیستم‌ ها بر اساس نوع منبع انرژی و همچنین نحوه انتقال گرما انواع مختلفی داشته که پرکاربردترین آنها در سیستم گلخانه‌ ها به شرح زیر است:

2.1. سیستم گرمایش توده حرارتی

این سیستم یکی از روش‌های سنتی و البته غیر استانداری است که به دلیل هزینه کم و نصب آسان معمولا در گلخانه‌ های خانگی و کوچک استفاده می‌شود. در سیستم گرمایشی گلخانه کوچک خانگی بشکه‌ های سیاه‌ رنگ را با محتوای آب در معرض نور مستقیم خورشید قرار می‌دهند تا انرژی لازم را از خورشید ذخیره کند.

سپس در طول شب انرژی ذخیره‌ شده در این بشکه‌ ها به دلیل کاهش دما آزاد شده و انرژی گرمایی گلخانه را تامین می‌کند. از آنجایی که کنترل دما در این سیستم گرمایش گلخانه خانگی امکان‌پذیر نیست، برای گلخانه‌های صنعتی گزینه مناسبی به حساب نمی‌آید.

2.2. بخاری‌ گلخانه‌ با سوخت فسیلی

اغلب از بخاری‌ ها برای گرمایش گلخانه‌ سنتی استفاده می‌شود. خیلی از تولید کنندگان از این بخاری برای گلخانه های خود استفاده می کنند. در این سیستم گرمایشی، انرژی گرمایی در اثر احتراق منابع سوخت فسیلی مانند گازوئیل، نفت و یا گاز تولید می‌شود.

ناگفته نماند این روش دارای کارایی بسیار پایینی است. این سیستم گرمایشی به دلیل غیر استاندارد بودن، عدم کنترل گرما، نقص در سوختن منابع، ایجاد آلودگی‌ها و آلاینده‌ها برای گلخانه‌های صنعتی گزینه مناسبی نخواهند بود. چون باعث از بین رفتن محصولات تولیدی گلخانه می شود. 

البته برخی از افراد از بخاری گازی برای گرم کردن گلخانه خود استفاده می کنند که این نوع بخاری برای مدت طولانی مناسب نمی باشد. نکته قابل توجهی که در انتخاب سیستم گرمایشی باید در نظر گرفته شود این است که سیستم گرمایشی را برای گلخانه خود انتخاب کنید که آسیبی به محصولات گلخانه شما وارد نکند.

سیستم گرمایشی و تابشی گلخانه‌ 

بخاری تابشی

بخاری تابشی گلخانه‌، یک سیستم گرمایشی و تابشی گلخانه است که به دلیل مصرف بهینه انرژی، استفاده از آن بسیار متداول شده است. در روش گرم کردن گلخانه با بخاری سقفی، گرما توسط امواج الکترومغناطیسی (مانند مادون‌ قرمز) از جسم گرم به جسم سرد (روش شعاعی) انتقال می‌یابد. 

در واقع گرمایش‌ های تابشی نقش خورشید را در گلخانه‌ها ایفا می‌کنند. این سیستم گرمایشی که به بخاری سقفی نیز شهرت دارند، در انواع برقی، گازی و پروپان ساخته می‌شوند. بخاری‌های تابشی برقی در مقایسه با سایر بخاری‌ها از قیمت بیشتری برخوردار است، اما گرمای تولیدی از آن پاک و بدون آلاینده است. این نوع سیستم به عنوان بهترین سیستم گرمایشی و تا حدودی گرمایش ارزان گلخانه به شمار می رود.

کوره هوای گرم

کوره هوای گرم گلخانه نیز نوعی بخاری صنعتی محسوب میشود که دما و حرارت بالایی را تولید میکند. به عنوان کاربردی ترین سیستم  گرمایشی به شمار می رود. این نوع هیتر از نظر سوخت به دسته های گازوئیلی و گازی و دوگانه سوز تقسیم می شود. کوره هوای گرم دارای مزایای بسیاری است که برای گرم کردن گلخانه در زمستان مورد استفاده قرار میگیرد.. از ویژگی های مهم آن میتوان به تولید حرارت و گرمای پاک اشاره کرد. این دستگاه از راه دودکش هوا را آزاد میکند. بسیاری از مناطق سردسیر از کوره هوای گرم برای گرم کننده گلخانه و گیاهان استفاده میکنند.

انواع کوره هوای گرم برای گلخانه

گرماسازه شرق تولید کننده انواع کوره هوای گرم در شرق کشور میباشد. این کوره ها دارای حداقل مصرف برق و همچنین حداقل سوخت هستند. انواع کوره هوای گرم شامل موارد ذیل میباشد:

• کوره هوای گرم 350.000

• کوره هوای گرم 250.000

• کوره هوای گرم 150.000

جت هیتر

جت هیتر نیز یکی از پرکاربردترین و مطمئن‌ترین سیستم‌ گرم کننده گلخانه هستند. این دستگاه‌ها با توجه ‌به نوع سوخت به چهار دسته گازسوز، برقی، گازوئیلی و دوگانه‌ سوز(جت هیتر صنعتی) تقسیم‌بندی ‌شده و در دو شکل دودکش‌دار و بدون دودکش تولید می‌شوند.

در جت هیتر، گرما توسط سوختن انرژی (گازوئیل، نفت سفید و گاز) یا انرژی الکتریسیته تولید شده و سپس فن موجود در آن هوای سرد را وارد و پس از گرم ‌کردن به محیط بیرون انتقال می‌دهد. هیتر گلخانه ای یا جت هیتر فضای زیادی را اشغال نمی کند، چون بر روی سقف نصب می شود. این سیستم به دلیل مصرف انرژی بهینه و راندمان بالا، یکی از کارآمدترین سیستم‌ها در گرمایش گلخانه‌ محسوب می‌شود.

 علاوه بر موارد ذکر شده انواع دستگاه‌ های پیشرفته‌ای دیگری نیز وجود دارد که علاوه بر سیستم گرمایشی به سیستم سرمایشی نیز مجهز هستند. برای مثال اکونوپک گلخانه‌ ای سیستمی است که از طریق کانال‌کشی، گرمای تولیدی از احتراق منبع سوخت را به محیط گلخانه انتقال می‌دهد.

همچنین دستگاه‌ های دیگری مانند هواسازهای گلخانه‌ ای و یونیت هیترهای گلخانه‌ ای نیز تولید می‌شوند که سیستمی مشابه اکونوپک گلخانه‌ ای دارند، با این تفاوت که از برق به‌ جای سوخت‌ های فسیلی استفاده شده و هیچ احتراقی در آن صورت نمی‌گیرد.

بخاری تابشی سقفی بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌

عوامل مهم در طراحی سیستم گرمایش گلخانه

جهت طراحی سیستم گرمایش گلخانه نیاز به نکات مهمی دارید که بسیار ضروری هستند. این نکات پارامترهایی هستند که تعیین می‌کند شما به چه نوع سیستم و چه میزان گرمایشی برای یک گلخانه نیاز دارید. این پارامترهای مهم شامل موارد زیر است:

• آب ‌و هوای منطقه
• مساحت گلخانه
• پوشش گلخانه
• راه‌های نفوذ دما به بیرون

بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌

انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌ به عوامل متعددی مانند نوع گیاه پرورشی، منبع سوخت، میزان راندمان، نصب و نگهداری آسان، مصرف بهینه انرژی، قابلیت کنترل دما و در نهایت اقتصادی بودن سیستم بستگی دارد. برای مثال اگر گیاه پرورشی از نوع گیاهان خوراکی و حساس باشند، سیستم‌ های سوخت فسیلی که با عمل احتراق تولید گرما می‌کنند، مناسب نیستند. در هر حال سیستم‌های گرمایشی و تابشی و انواع هیترها (مانند جت هیتر و یونیت هیتر) نسبت به سایر سیستم‌ های گرمایشی، مناسب‌تر هستند.

محاسبه سیستم گرمایش گلخانه

محاسبه راندمان و هزینه سیستم گرم کننده گلخانه می تواند یک فرآیند پیچیده باشد، زیرا عوامل زیادی وجود دارد که می تواند بر هزینه ها و کارایی سیستم تأثیر بگذارد. یکی از مهمترین عوامل اندازه گلخانه است، زیرا سیستم های بزرگتر به انرژی بیشتری نیاز دارند و ممکن است هزینه بیشتری برای نصب داشته باشند. نوع سیستمی که انتخاب می کنید نیز نقش دارد، زیرا سیستم های الکتریکی هزینه و کارایی متفاوتی نسبت به سیستم های گازسوز یا سیستم های خورشیدی خواهند داشت.

اندازه گلخانه بیشترین تاثیر را بر نیاز گرما خواهد داشت. هر چه گلخانه بزرگتر باشد، گرمای بیشتری برای گرم نگه داشتن فضای داخلی مورد نیاز است. نوع گیاهان و محصولات در گلخانه نیز مهم خواهد بود. گیاهان و محصولاتی که به دمای بالاتر نیاز دارند به گرمای بیشتری نیاز دارند.

علاوه بر این، آب و هوا و موقعیت گلخانه بر کارایی سیستم تأثیر خواهد گذاشت. میانگین دمای منطقه و میزان نور خورشیدی که دریافت می‌کند، هر دو بر کارایی سیستم گرمایشی تأثیر می‌گذارند. عایق بندی گلخانه نیز یک عامل مهم خواهد بود. اگر عایق ناکافی باشد، سیستم برای حفظ دمای مورد نظر به انرژی بیشتری نیاز دارد.

در نهایت، تعمیر و نگهداری سیستم تعیین می کند که چقدر کارآمد است. تعمیر و نگهداری منظم تضمین می کند که سیستم به درستی کار می کند و از انرژی به طور کارآمد استفاده می کند.

به طور کلی، محاسبه راندمان و هزینه سیستم گرمایش گلخانه مستلزم در نظر گرفتن عوامل مختلفی است. درک اینکه چگونه هر عامل بر کارایی و قیمت سیستم گرمایشی گلخانه تأثیر می گذارد، به شما کمک می کند بهترین تصمیم را برای گلخانه خود بگیرید.

نتیجه‌گیری

انتخاب یک سیستم گرمایشی مناسب برای گلخانه یکی از مهم‌ترین مراحل موفقیت در تولید گیاهان گلخانه‌ ای است. امروزه به لطف پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات گرمایشی، شاهد تولید نسل جدیدی از دستگاه‌های گرمایشی هستیم. اما توجه داشته باشید که انتخاب هر سیستم مبتنی بر نوع گیاه پرورشی، مصرف بهینه انرژی، کاهش هزینه‌ها و ... است.

از بهترین دستگاه‌ های گرمایشی می‌توان به سیستم گرمایشی و تابشی گلخانه و انواع هیترها (مانند جت هیتر) اشاره کرد. به ‌طور کلی هر سیستم گرمایشی که کنترل دمای یکنواخت را بدون انتشار مواد مضر برای گیاهان فراهم کند، مناسب است.

با کارشناسان فروش گرماسازه شرق در تماس باشید: 38482273-051 -  22032002-021

سوالات متداول

1. انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌ به چه عواملی بستگی دارد؟

انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌ به عوامل متعددی مانند نوع گیاه پرورشی، منبع سوخت، میزان راندمان، نصب و نگهداری آسان، مصرف بهینه انرژی، قابلیت کنترل دما و در نهایت اقتصادی بودن سیستم بستگی دارد.

2. چه عواملی بر هزینه ها و کارایی سیستم گرمایش گلخانه تأثیر میگذارد؟

عواملی همچون اندازه گلخانه، نوع سیستم گرمایشی، آب و هوا و موقعیت گلخانه، عایق بندی گلخانه، تعمیر و نگهداری سیستم بر کارایی و هزینه سیستم تأثیر میگذارد.