امروزه بسیاری از افراد به فکر تأسیس گلخانه هستند. چرا که تأسیس فضایی مانند گلخانه نسبت به سودی که خواهد داشت به هزینه ی بسیار زیاد و گزافی احتیاج ندارد. یکی از مهم ترین نکاتی که باید پیش از ساختن گلخانه به آن توجه کنید، گرمایش گلخانه است. بهتر است بدانید که چه گیاهانی را می توان در گلخانه کاشت یا از چه گیاهانی می توان در گلخانه نگهداری کرد. مدیریت دما در گلخانه، نقش بسیار مهمی در درست پرورش یافتن گیاهان و سالم ماندن آن ها خواهد داشت.

ما قصد داریم تا در این مقاله به بررسی روش های گرمایش گلخانه بپردازیم. نکات مهم و جالبی در مورد انواع روش های گرمایش گلخانه و بهترین سیستم گرمایشی گلخانه در این مقاله، برایتان شرح داده خواهند شد. چنانچه شما قصد تأسیس کردن یک گلخانه را دارید، پیشنهاد می کنیم که از این مقاله به هیچ عنوان غافل نشویدو همراه گرماسازه شرق باشید.

در ابتدا میخواهیم در این ویدئو استفاده از سیستم گرمایش تابشی جهت بالا بردن دمای گلخانه را به شما عزیزان نشان دهیم.

سیستم‌ گرمایش گلخانه‌ چیست؟

در صنعت باغبانی و کشاورزی، کاهش حداکثری دما در فصول سرد سال سبب کاهش تولید و حتی از بین ‌رفتن محصولات گلخانه‌ای می‌شود. به همین خاطر تامین انرژی گرمایی برای حفظ دمای مطلوب در داخل گلخانه‌ها بسیار ضرورت دارد. امروزه به لطف رشد چشمگیر تکنولوژی، شاهد تولید انواع سیستم‌های پیشرفته گرمایش گلخانه هستیم.

به ‌طور کلی دستگاه گرمایش گلخانه در زمستان بر اساس منبع تولید انرژی (گاز، گازوئیل، برق، انرژی خورشیدی و ...)، نحوه انتقال گرما (هدایت‌شده، همرفتی و تابشی) و نوع سیستم گرمایشی بر اساس منابع حرارتی (گرمایش موضعی و مرکزی) تقسیم‌بندی می‌شوند.

اما چه سیستمی برای گلخانه‌ها مناسب‌تر است؟ انتخاب سیستم‌های گرمایشی متناسب با محیط و نوع گیاهان پرورشی، یک عملکرد مهم در مدیریت گلخانه‌ها محسوب می‌شود. 

شناخت هر یک از این تقسیم‌بندی‌ ها در انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌ بسیار حائز اهمیت است زیرا می‌تواند علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز گیاهان، تا حد بالایی از اتلاف انرژی و در نهایت هزینه‌های مصرف انرژی بکاهد. 

اتلاف حرارت از گلخانه با چهار حالت انتقال حرارت مانند رسانایی، همرفت، تابش و نفوذ اتفاق می افتد. البته همه این چهار حالت به صورت همزمان اتفاق می افتند. تقاضای گرما برای یک گلخانه معمولاً با ترکیب هر سه تلفات به عنوان یک ضریب در معادله تلفات حرارتی محاسبه می شود.

سیستم های گرمایش دارای انواع مختلفی می باشند که شامل سیستم آب گرم، گرمایش از کف گلخانه، دمنده های حرارتی و همینطور بخاری گلخانه خانگی می باشد. حال در ادامه با پرمصرف‌ترین و کاربردی‌ترین انواع سیستم‌ گرمایش گلخانه آشنا شوید.

اهمیت گرمایش گلخانه و ایجاد دمای مناسب

گرمایش گلخانه برای رشد و تولید بهتر گیاهان بسیار مهم است. با ایجاد دمای مناسب در گلخانه‌ها، می‌توان بهترین شرایط را برای رشد و توسعه گیاهان فراهم کرد. در واقع، دمای مناسب برای گیاهان، بسته به نوع گیاه، محیط و فصل دارای مقادیر متفاوتی است و باید با توجه به این موارد تعیین شود. نگهداری دمای مناسب، همچنین می‌تواند از بروز بیماری و اختلالات دیگر در گیاهان جلوگیری کند. در کل، برای داشتن یک گلخانه با عملکرد بهینه، حفظ دما و گرمای مناسب بسیار مهم است.

همانطور که همه می دانیم در طبیعت گرمای خورشید موجب رشد و نمو گیاهان می شود. بنابراین سیستم های گرمایش تابشی برگرفته از فناوری تابشی نیز می تواند بهترین شرایط را برای رشد و تولید گیاهان را فراهم کند. با توجه به اینکه گلخانه ها هزینه های زیادی دارند، می توان با استفاده از هیتر تابشی یا همان گرمایش تابشی در مصرف برق، گاز، سوخت بیشترین صرفه جویی را کرد. وجود گرمایش تابشی در گلخانه میتوان از هزینه های گزاف جلوگیری کرده و بیشترین صرفه جویی را داشت. 

گرمایش گلخانه یکی از عوامل کلیدی در موفقیت کشاورزی گلخانه‌ای به شمار می‌رود. اهمیت این موضوع در جنبه‌های مختلف قابل توجه است.

1. تأمین دمای مطلوب برای رشد گیاهان : نخستین نکته، تأمین دمای مناسب برای رشد گیاهان است. هر گیاه برای رشد سالم نیاز به دمای خاصی دارد و گرمایش مناسب گلخانه این دما را به‌ویژه در فصول سرد حفظ می‌کند. در صورت کاهش دما، رشد گیاهان مختل و حتی ممکن است به مرگ آن‌ها منجر شود.

2. افزایش بازدهی تولید : علاوه بر این، رعایت دمای مطلوب در گلخانه به بهبود فرآیند فتوسنتز و افزایش عملکرد تولید محصولات کمک می‌کند. این امر تأثیر مستقیمی بر کیفیت و کمیت محصولات نهایی دارد.

3. پیشگیری از بیماری‌های ناشی از سرما : گرمایش مناسب همچنین از بروز بیماری‌های ناشی از سرما جلوگیری می‌کند. دمای پایین و رطوبت بالا شرایط مساعدی برای رشد میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا ایجاد می‌کند، اما با استفاده از سیستم‌های گرمایشی، این عوامل کنترل می‌شوند.

4. امکان کشت در تمام فصول سال : یکی دیگر از مزایای استفاده از گرمایش گلخانه، امکان کشت محصولات در تمامی فصول سال است. با این سیستم‌ها، کشاورزان می‌توانند در هر زمان به تولید محصولات بپردازند و این موضوع به افزایش درآمد آن‌ها کمک می‌کند.

5. مدیریت بهینه انرژی : مدیریت بهینه انرژی نیز از دیگر مزایای گرمایش گلخانه است. سیستم‌های گرمایشی مدرن به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مصرف انرژی را به حداقل می‌رسانند و هزینه‌های سوخت را کاهش می‌دهند.

6. ایجاد شرایط مطلوب برای گیاهان حساس : در مورد گیاهان حساس، مانند گل‌ها و سبزیجات خاص، گرمایش گلخانه شرایط دمایی مطلوبی را فراهم می‌کند. این امر امکان تولید این گونه گیاهان را در مناطق سردسیر فراهم می‌سازد.

7. تأثیر مثبت بر کیفیت محصول نهایی : کیفیت محصول نهایی نیز تحت تأثیر شرایط دمایی مناسب قرار دارد. محصولاتی که در این شرایط تولید می‌شوند، به لحاظ طعم، ظاهر و ماندگاری بهتر خواهند بود و این امر موجب افزایش رضایت مصرف‌کنندگان و رقابت‌پذیری در بازار می‌شود.

8. کاهش تنش‌های محیطی برای گیاهان: در نهایت، دمای پایدار و یکنواخت به کاهش تنش‌های محیطی برای گیاهان کمک می‌کند و از آسیب به تجهیزات و گیاهان جلوگیری می‌نماید، که این موضوع به حفظ سرمایه‌گذاری در گلخانه‌ها و بازگشت مطلوب سرمایه کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید : گرمایش گلخانه کوچک

ویژگی سیستم گرمایش گلخانه

ویژگی‌های دستگاه گرمایش گلخانه به چندین عامل بستگی دارد. این ویژگی‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• منبع گرمایی

انواع منابع گرمایی می‌توانند برای گرم کردن گلخانه استفاده شوند از جمله بخاری، گرمایش خاک، پرتو خورشید و فن‌آوری‌های پیشرفته مانند گرمایش انرژی‌های تجدید پذیر. از این رو، ویژگی‌های دستگاه گرمایش گلخانه بسته به منبع استفاده شده متفاوت خواهد بود.

• کنترل دما

سیستم کنترل دما می‌تواند برای تنظیم دمای گلخانه استفاده شود. این سیستم می‌تواند شامل سنسور‌های دما، کنترل کننده‌های دما و ساماندهی شبکه باشد.

• میزان رطوبت

مقدار رطوبت نیز برای رشد گیاهان در گلخانه بسیار حیاتی است. برای این منظور، سیستم گرمایش گلخانه می‌تواند شامل سنسور‌های رطوبت، پمپ‌های آب، سیستم‌های اسپری و تهویه باشد.

• سایر ویژگی‌ها

برای بهره‌وری بیشتر، سایر ویژگی‌هایی مانند سرعت هوا، پخش نور، نوع گیاهان کشت شده و فشار هوا هم می‌توانند در طراحی سیستم گرمایش گلخانه مد نظر قرار بگیرند.

در کل، ویژگی‌های سیستم گرمایش گلخانه باید به گونه‌ای باشند که بتوانند دمای مناسب را برای رشد گیاه فراهم کنند، به میزان مورد نیاز رطوبت را حفظ کنند و باعث افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های انرژی گردند.

بیشتر بخوانید : گرمایش گلخانه بدون گاز

انواع سیستم های گرمایش گلخانه

انواع سیستم های گرمایش گلخانه را می توان به دو گروه مرکزی و محلی تقسیم کرد. سیستم های گرمایش مرکزی از یک دیگ بخار در یک مکان مرکزی تشکیل شده است. دیگ‌ها با بخار یا آب داغ گرم می‌شوند و می‌توانند انواع بخاری‌های گلخانه‌ای و یا بهترین نوع بخاری گلخانه را با سوخت‌های بخاری واحد شیلد با سوخت گاز گرم نگه دارند.

سیستم های گرمایش محلی معمولاً در انتهای گلخانه قرار می گیرند. آنها می توانند هیتر یونیت، بخاری همرفت یا بخاری تابشی گازی باشند. سیستم های گرمایش مرکزی به دلیل هزینه بیشتر در گلخانه های تجاری بزرگتر مورد استفاده قرار می گیرند. سیستم های گرمایش محلی برای گلخانه های کوچکتر مانند گرمایش گلخانه خانگی مناسب تر است.

در ادامه به انواع سیستم های گرمایش گلخانه و دستگاه‌ها جهت گرم کردن گلخانه بیشتر می‌پردازیم:

1. سیستم گرمایش مرکزی گلخانه

در سیستم گرمایش حرارت مرکزی، بخار آب یا آب داغ از طریق لوله‌ ها به مکان‌ های مختلف که به گرما نیاز دارند، هدایت می‌شوند. خب در این روش گرما از طریق لوله ها در سطح گلخانه به صورتی کاملاً یکنواخت هدایت و توزیع میشود. بنابراین گرمای یکنواختی در سراسر گلخانه با لوله کشی گلخانه به وجود می آید. این سیستم را می‌توان به روش‌ های مختلف تقسیم‌بندی کرد که عبارتند از:

• سیستم گرمایش از کف گلخانه (لوله‌کشی از کف)

در این روش گرمایشی به ‌صورت کلی یک سری لوله از کف خاک گلخانه عبور داده می‌شود. این لوله‌ ها می‌تواند گلخانه را تا 28 درجه سانتی‌گراد گرم کند. این دما می‌تواند نیاز گرمایشی گلخانه را تا حد بسیار زیادی برطرف کند. با استفاده از این سیستم شما می‌توانید دمای ریشه گیاهان را تا 20 درجه سانتی‌گراد گرم‌ کنید.

• گرمایش از روی بستر (لوله‌کشی روی زمین)

در این روش یک سری لوله بالستیکی از روی زمین عبور داده می‌شود. از جمله ویژگی‌ های خوب این سیستم توزیع یکنواخت گرما در بین گیاهان موجود در گلخانه است. تنها موضوعی که در هنگام استفاده از گرمایش گلخانه با آب گرم باید به آن دقت داشته باشید، این است که لوله ‌ها دچار آسیب‌دیدگی نشوند.

• گرمایش محصول (لوله‌های آویزان در بالای محصول)

در این روش با استفاده از یک سری لوله از بالای محصولات رد شده‌اند و همچنین از سقف گلخانه آویزان هستند، اقدام به گرم کردن محصولات موجود در گلخانه می‌کنیم. 

• گرمایش هوای گلخانه (لوله‌کشی شبکه‌ای از سقف)

در این روش دما به ‌خوبی در سطح گلخانه پخش ‌شده و در بین محصولات توزیع می‌شود. استفاده از این‌ روش می‌تواند تا حد بسیار زیادی هزینه ‌های گرمایشی گلخانه را کاهش دهد و موجب افزایش بازدهی شود. در این روش به ‌جای لوله‌کشی از کف گلخانه اقدام به لوله‌کشی از سقف می‌کنیم که احتمال آسیب به لوله‌ ها کاهش پیدا می‌کند.

بیشتر بخوانید : هزینه ساخت گلخانه

• گرمایش میز یا تخت کار (میزهای مجهز به پایه‌های آلومینیومی)

این روش مدرن‌ترین روش گرم کردن گلخانه محسوب میشود. در این روش با گرم کردن میزهای محصولات اقدام به گرم کردن خود محصول می‌کنیم. این روش کمترین میزان هدر رفت گرما را به دنبال دارد و بسیار مقرون‌به‌صرفه است.

کاربرد بیشتر گرمایش از کف گلخانه جهت رشد سریع ریشه گیاهان و گلها می باشد. البته قابل ذکر است که این نوع سیستم گرمایشی، گرمای گلخانه را تامین نمی کند. از این روش بیشتر برای افزایش فعالیت ریشه ها و بالاخص جذب مواد غذایی استفاده می شود. البته گرمایش از کف گلخانه به دو روش انجام می شود که شامل استفاده از لوله های آب گرم مارپیچ یا صاف و المنت های حرارتی برقی است.

در سیستم گرمایش مرکزی معمولا آب یا بخار گرم که از طریق یک یا چند دیگ بخار تولید می‌شود، توسط لوله‌ های فولادی و آلومینیومی بر اساس یکی از سیستم‌ های گرمایشی فوق، گرمای محیط را تامین می‌کنند. استفاده از سیستم گرمایشی اغلب برای گلخانه‌ های بزرگ با مساحت‌ های بالای یک هکتار مناسب است. اما به دلیل هزینه‌ های اولیه بالا برای گلخانه‌ های صنعتی کوچک و گلخانه‌های خانگی انتخاب اقتصادی مناسبی نخواهد بود.

2. سیستم گرمایش حرارت فضایی (موضعی)

در این سیستم گرمایشی معمولا از هیتر یا بخاری‌ صنعتی استفاده می‌شود که در مقایسه با سیستم گرمایش مرکزی از هزینه کمتری برخوردار بوده و علاوه بر این، نصب و نگهداری آسان‌تری دارند. این سیستم‌ ها بر اساس نوع منبع انرژی و همچنین نحوه انتقال گرما انواع مختلفی داشته که پرکاربردترین آنها در سیستم گلخانه‌ ها به شرح زیر است:

2.1. سیستم گرمایش توده حرارتی

این سیستم یکی از روش‌های سنتی و البته غیر استانداری است که به دلیل هزینه کم و نصب آسان معمولا در گلخانه‌ های خانگی و کوچک استفاده می‌شود. در سیستم گرمایشی گلخانه کوچک خانگی بشکه‌ های سیاه‌ رنگ را با محتوای آب در معرض نور مستقیم خورشید قرار می‌دهند تا انرژی لازم را از خورشید ذخیره کند.

سپس در طول شب انرژی ذخیره‌ شده در این بشکه‌ ها به دلیل کاهش دما آزاد شده و انرژی گرمایی گلخانه را تامین می‌کند. از آنجایی که کنترل دما در این  گرمایش گلخانه خانگی امکان‌پذیر نیست، برای گلخانه‌های صنعتی گزینه مناسبی به حساب نمی‌آید.

2.2. بخاری‌ گلخانه‌ با سوخت فسیلی

اغلب از بخاری‌ ها برای گرمایش گلخانه‌ سنتی استفاده می‌شود. خیلی از تولید کنندگان از این بخاری برای گلخانه های خود استفاده می کنند. در این سیستم گرمایشی، انرژی گرمایی در اثر احتراق منابع سوخت فسیلی مانند گازوئیل، نفت و یا گاز تولید می‌شود. 

ناگفته نماند این روش دارای کارایی بسیار پایینی است. این سیستم گرمایشی به دلیل غیر استاندارد بودن، عدم کنترل گرما، نقص در سوختن منابع، ایجاد آلودگی‌ها و آلاینده‌ها برای گلخانه‌های صنعتی گزینه مناسبی نخواهند بود. چون باعث از بین رفتن محصولات تولیدی گلخانه می شود. 

البته برخی از افراد از بخاری گازی برای گرم کردن گلخانه خود استفاده می کنند که این نوع بخاری برای مدت طولانی مناسب نمی باشد. نکته قابل توجهی که در انتخاب سیستم گرمایشی باید در نظر گرفته شود این است که سیستم گرمایشی را برای گلخانه خود انتخاب کنید که آسیبی به محصولات گلخانه شما وارد نکند.

بیشتر بخوانید : سیستم آبیاری گلخانه

سیستم گرمایشی و تابشی گلخانه‌ 

بخاری تابشی

بخاری تابشی گلخانه‌، یک سیستم گرمایشی و تابشی گلخانه است و گرما تابش گرماسازه مدرن‌ترین و بهترین روش گرمایش گلخانه است. البته به دلیل مصرف بهینه انرژی، استفاده از گرمایش تابشی در گلخانه بسیار متداول شده است. در روش گرم کردن گلخانه با بخاری سقفی تابشی، گرما توسط امواج الکترومغناطیسی (مانند مادون‌ قرمز) از جسم گرم به جسم سرد (روش شعاعی) انتقال می‌یابد.

در واقع گرمایش‌ های تابشی نقش خورشید را در گلخانه‌ها ایفا می‌کنند. این سیستم گرمایشی که به بخاری سقفی یا بخاری تابشی نیز شهرت دارند، در انواع برقی، گازی و پروپان ساخته می‌شوند. بخاری‌های تابشی برقی در مقایسه با سایر بخاری‌ها از قیمت بیشتری برخوردار است، اما گرمای تولیدی از آن پاک و بدون آلاینده است. گرمایش تابشی گلخانه به عنوان بهترین سیستم گرمایش گلخانه و تا حدودی گرمایش ارزان گلخانه به شمار می رود.

اینفوگرافیک مزایای گرمایش تابشی برای گلخانه

کوره هوای گرم

کوره هوای گرم گلخانه نیز نوعی بخاری صنعتی محسوب میشود که دما و حرارت بالایی را تولید میکند. یکی از کاربردی ترین انواع سیستم گرمایش گلخانه به شمار می رود. این نوع هیتر از نظر سوخت به دسته های گازوئیلی و گازی و دوگانه سوز تقسیم می شود. کوره هوای گرم دارای مزایای بسیاری است که برای گرم کردن گلخانه در زمستان مورد استفاده قرار میگیرد. از ویژگی های مهم کوره هوای گرم گلخانه میتوان به تولید حرارت و گرمای پاک اشاره کرد. این دستگاه از راه دودکش هوا را آزاد میکند. بسیاری از مناطق سردسیر از کوره هوای گرم برای گرم کننده گلخانه و گیاهان استفاده میکنند.

مزایای هیتر یا کوره هوای گرم گلخانه

• شامل سنسور و ترموستات جهت اندازه گیری دمای محیط گلخانه
• دارای ظرفیت گرمای بالا 
• امکان تنظیم به صورت خودکار
• نصب و راه اندازی آسان
• دارای سیستم ایمنی هوشمند
• دارای عایق کاری مناسب
• حمل و نقل آسان
• دارای امنیت بالا

انواع کوره هوای گرم برای گلخانه

گرماسازه شرق تولید کننده انواع کوره هوای گرم در شرق کشور میباشد. این کوره ها دارای حداقل مصرف برق و همچنین حداقل سوخت هستند. انواع کوره هوای گرم شامل موارد ذیل میباشد:

• کوره هوای گرم 350.000

• کوره هوای گرم 250.000

• کوره هوای گرم 150.000

اینفوگرافیک مزایای کوره هوای گرم گلخانه

جت هیتر

جت هیتر نیز یکی از پرکاربردترین و مطمئن‌ترین سیستم‌ گرم کننده گلخانه هستند. این دستگاه‌ها با توجه ‌به نوع سوخت به چهار دسته گازسوز، برقی، گازوئیلی و دوگانه‌ سوز(جت هیتر صنعتی) تقسیم‌بندی ‌شده و در دو شکل دودکش‌دار و بدون دودکش تولید می‌شوند.

در جت هیتر، گرما توسط سوختن انرژی (گازوئیل، نفت سفید و گاز) یا انرژی الکتریسیته تولید شده و سپس فن موجود در آن هوای سرد را وارد و پس از گرم ‌کردن به محیط بیرون انتقال می‌دهد. هیتر گلخانه ای یا جت هیتر فضای زیادی را اشغال نمی کند، چون بر روی سقف نصب می شود. این سیستم به دلیل مصرف انرژی بهینه و راندمان بالا، یکی از کارآمدترین سیستم‌ها در گرمایش گلخانه‌ محسوب می‌شود.

 علاوه بر موارد ذکر شده انواع دستگاه‌ های پیشرفته‌ای دیگری نیز وجود دارد که علاوه بر سیستم گرمایشی به سیستم سرمایشی نیز مجهز هستند. برای مثال اکونوپک گلخانه‌ ای سیستمی است که از طریق کانال‌کشی، گرمای تولیدی از احتراق منبع سوخت را به محیط گلخانه انتقال می‌دهد.

همچنین دستگاه‌ های دیگری مانند هواسازهای گلخانه‌ ای و یونیت هیترهای گلخانه‌ ای نیز تولید می‌شوند که سیستمی مشابه اکونوپک گلخانه‌ ای دارند، با این تفاوت که از برق به‌ جای سوخت‌ های فسیلی استفاده شده و هیچ احتراقی در آن صورت نمی‌گیرد.

مزایای جت هیتر گلخانه ای

• گرمایش سریع و یکنواخت
• صرفه‌جویی در انرژی
• نصب و راه‌اندازی آسان
• تنظیم دقیق دما
• کاهش رطوبت اضافی
• طول عمر بالا
• مصرف سوخت کمتر
• عدم نیاز به کانال کشی
• ایمنی بالا

عوامل مهم در طراحی سیستم گرمایش گلخانه

جهت طراحی سیستم گرمایش گلخانه نیاز به نکات مهمی دارید که بسیار ضروری هستند. این نکات پارامترهایی هستند که تعیین می‌کند شما به چه نوع سیستم و چه میزان گرمایشی برای یک گلخانه نیاز دارید. این پارامترهای مهم شامل موارد زیر است:

• آب ‌و هوای منطقه
• مساحت گلخانه
• پوشش گلخانه
• راه‌های نفوذ دما به بیرون

اهمیت مدیریت دما در گلخانه

گرمایش گلخانه، یکی از مهم ترین نکاتی است که شما به عنوان یک پرورش دهنده ی گیاه، باید حتمأ آن را مد نظر قرار دهید. اگر به دمای گلخانه آن چنان که باید توجه نکرده و به آن بها ندهید، نه تنها پرورش گیاهان و تأسیس گلخانه سودی برایتان نخواهد داشت؛ بلکه با آسیب ها، ضررها و خسارت هایی نیز مواجه خواهید شد. مدیریت گرمایش به طور کلی، سبب رشد و پرورش بهتر و سریع تر گیاهان می شود.

توجه کردن به دمای گلخانه علی الخصوص در فصول سرد سال، منجر به برداشت محصولات بیشتر و باکیفیت تری خواهد شد. حال که به طور کلی به اهمیت مدیریت کردن دما در گلخانه پی بردید، بهتر است چند دلیل مهم اهمیت داشتن مدیریت کردن دمای گلخانه را برایتان شرح دهیم:

• ارتقا یافتن کیفیت محصولات
• جلوگیری از یخ زدگی یا سرمازدگی گیاهان، گل ها یا میوه ها
• کنترل کردن و کاهش استرس گیاهی
• جلوگیری از بروز آفات و سایر بیماری ها یا مشکلات گیاهی
• بهینه سازی فرایندهای فیزیولوژیک گیاهان
• استفاده ی بهینه یا درست از منابع موجود در گلخانه.

مدیریت بهینه گرمایش گلخانه

اکنون پس از بررسی مدیریت دمای گلخانه و اهمیت آن، شاید این سؤالات به ذهنتان خطور کرده باشند که چه زمان هایی باید به فکر گرم کردن گلخانه باشیم؟ کدام گیاهان به مدیریت گرمایش نیاز دارند؟ می توان در پاسخ به این سؤالات، این گونه گفت که معمولأ توصیه می شود که به عنوان صاحب یک گلخانه یا پرورش دهنده ی گیاهان، میوه ها یا گل های گلخانه ای، دما و سیستم گرمایشی مناسبی را به خصوص برای روزها، ماه ها و به طور کلی فصول سرد سال در نظر بگیرید.

لازم به ذکر است که گیاهانی که دوره ی رشد طولانی ای داشته و همچنین گیاهان گرمسیری، جزء آن دسته از گیاهانی هستند که نیاز است دما یا گرمای مناسبی برایشان فراهم شود تا بتوانند به خوبی رشد کنند. بهتر است همواره شرایط آب و هوایی، نوع گیاه، دمای مناسب رشد هر گیاه و مواردی از این قبیل را مورد بررسی قرار دهید. در این صورت میتوانید به بهترین شکل، گرمایش گلخانه را تأمین کنید.

کدام گیاهان به مدیریت گرمایش نیاز دارند؟

شما با بررسی مطالب گفته شده در بخش های قبل، متوجه می شوید که چقدر گرمایش بر خروجی و کیفیت گیاهان یا محصولاتی که در گلخانه پرورش می دهید، تأثیر می گذارد. لازم است با بررسی تمام عوامل و شرایط تأثیر گذار بر گلخانه ی خود، روش مناسبی را جهت تأمین گرمای گلخانه ی خودتان، انتخاب کنید. شاید این سؤال نیز برایتان پیش آمده باشد که بهترین روش فراهم کردن گرمای گلخانه چه روشی است؟ بهتر است بدانید که انتخاب کردن یک سیستم گرمایشی برای گلخانه به عوامل مختلفی بستگی دارد. عواملی مانند:

• نوع گیاه کشت شده در گلخانه
• دمای مورد نیاز هر نوع گیاه در هر دوره ی رشدی
• شرایط آب و هوایی یا جغرافیایی
• میزان بودجه
• شرایط فنی ساختمان یا سازه ی گلخانه
• کیفیت و نوع عایق
• سیستم های تهویه و....

بهتر است ابتدا تمام این نکات و موارد را با دقت مورد بررسی قرار داده و سپس، اقدام به انتخاب روشی مناسب برای تأمین گرمای گلخانه ی خود کنید.

چه زمان‌هایی باید به فکر گرمایش گلخانه باشیم؟

امروزه دستگاه ها یا سیستم ها و همچنین ابزارهایی به وجود آمده اند که نقش زیادی در فراهم آوردن و کنترل میزان گرمایش گل خانه دارند. همچنین پی بردید که پیش از تأسیس گلخانه، باید شرایط و عواملی را بررسی کرده و سپس اقدام به تأسیس گلخانه کنید. دانستید که عواملی نیز وجود دارند که بر انتخاب ابزار یا وسیله ی گرمایشی مناسب برای گلخانه، تأثیر می گذارند.

بهتر است بدانید که شرکت هایی مانند گرماسازه شرق نیز وجود دارند که در زمینه ی تولید و عرضه ی انواع محصولات گرمایشی و همچنین سرمایشی، فعالیت می کنند. لازم به ذکر است که شرکت گرماسازه شرق، دارای کادری مجرب از مهندسان و کارشناسان ماهر است که علم و دانش زیادی در زمینه ی تولید و کنترل گرمایش و سرمایش فضاهایی مانند: گلخانه ها، سوله های صنعتی بزرگ، رستوران ها و ... دارند.

شما نیز می توانید جهت راه اندازی سیستم های گرمایشی یا سرمایشی و همچنین خرید محصولات و ابزارهایی در این زمینه از طریق سایت، شعبات حضوری و یا شماره تماس های موجود با این شرکت ارتباط برقرار نمایید.

انواع روش های گرمایش گلخانه بر اساس انرژی مصرفی

ما در ابتدای این مقاله گفتیم که قصد داریم مطالب و نکاتی را در مورد انواع روش های تأمین کردن گرمایش گلخانه، برایتان شرح دهیم. حال به بررسی این روش ها می پردازیم:

گرمایش گلخانه با استفاده از آفتاب 

آسان ترین و ارزان ترین روش برای تأمین گرمایش گلخانه، گرمای آفتاب است. طراحی عایق گلخانه باید به گونه ای باشد که بتواند نور خورشید یا آفتاب را به خوبی جذب کرده و آن را به کندی خارج سازد.

مزایا :

• صرفه‌جویی در هزینه‌های انرژی: استفاده از انرژی خورشیدی برای گرم کردن گلخانه به کاهش هزینه‌های انرژی کمک می‌کند، زیرا خورشید یک منبع انرژی رایگان و در دسترس است.
• پایداری و محیط زیستی: این روش از سوخت‌های فسیلی استفاده نمی‌کند، بنابراین تولید گازهای گلخانه‌ای و آلودگی‌های زیست‌محیطی کاهش می‌یابد.
• کاهش نیاز به تجهیزات پیچیده: سیستم‌های گرمایشی خورشیدی معمولاً ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از سیستم‌های گرمایش سنتی هستند.
• استفاده بهینه از نور طبیعی: علاوه بر گرمایش، نور خورشید می‌تواند برای فتوسنتز و رشد بهتر گیاهان نیز مفید باشد.

معایب :

• وابستگی به شرایط آب و هوایی: در مناطق با تابش کم خورشید یا در فصول زمستان که روزها کوتاه‌تر و هوا ابری است، تأمین گرمای کافی ممکن است مشکل باشد.
• هزینه اولیه نصب: نصب تجهیزات جمع‌آوری و ذخیره انرژی خورشیدی می‌تواند هزینه‌بر باشد.
• نیاز به فضای زیاد: پنل‌های خورشیدی و سایر تجهیزات ممکن است به فضای زیادی نیاز داشته باشند که در گلخانه‌های کوچکتر یک چالش است.
• نیاز به سیستم‌های تکمیلی: در شرایط خاص، مانند شب‌ها یا روزهای ابری، ممکن است نیاز به استفاده از سیستم‌های گرمایش کمکی باشد.

گرمایش گلخانه با استفاده از گاز

برای گرم کردن محیط گلخانه با استفاده از گاز، معمولأ از لوازم گرمایشی گازی کمک می گیرند. امروزه استفاده کردن از این روش مانند گذشته، مرسوم و محبوب نیست. تأمین گرمایش گلخانه به کمک گاز از طریق بخاری های گازی، کوره های گازی و یا اجاق های گازی امکان پذیر است.

مزایا:

• کارایی بالا: سیستم‌های گرمایشی با گاز می‌توانند به سرعت گرما تولید کنند و دمای محیط گلخانه را در محدوده مطلوب حفظ کنند.
• قابلیت تنظیم دقیق دما: استفاده از گاز به همراه ترموستات‌ها و سیستم‌های کنترل اتوماتیک، امکان تنظیم دقیق دما را فراهم می‌کند که برای برخی از گیاهان بسیار مهم است.
• در دسترس بودن و قابل اعتماد بودن: گاز طبیعی یا مایع در بسیاری از مناطق به راحتی در دسترس است و می‌تواند به عنوان یک منبع انرژی پایدار و قابل اعتماد عمل کند.
• کاهش رطوبت: سیستم‌های گرمایشی گازی می‌توانند به کاهش رطوبت اضافی در گلخانه کمک کنند که می‌تواند برای جلوگیری از بیماری‌های قارچی مفید باشد.

معایب:

• هزینه‌های عملیاتی بالا: گرمایش گلخانه با گاز می‌تواند هزینه‌بر باشد، به ویژه اگر قیمت گاز افزایش یابد.
• آلودگی زیست‌محیطی: سوختن گاز باعث تولید گازهای گلخانه‌ای می‌شود که به آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی کمک می‌کند.

گرمایش گلخانه با برق

 تأمین گرمایش گلخانه با برق نیز، ممکن است. صاحبان گلخانه در این روش از تجهیزات الکتریکی کمک می گیرند. تجهیزاتی همچون: جت هیترها، گرم کن های تابشی و گرم کن های برقی. تأمین کردن گرما به کمک برق از سایر روش های تأمین گرمایش، رایج تر است.

مزایا:

• کنترل دقیق دما: سیستم‌های گرمایش برقی به دلیل قابلیت تنظیم دقیق دما، برای گلخانه‌ها بسیار مناسب هستند. این امر به ویژه برای گیاهانی که به دمای خاصی نیاز دارند، بسیار مهم است.
• عدم تولید گازهای مضر: برخلاف سوخت‌های فسیلی، گرمایش برقی هیچ‌گونه گاز مضر یا آلاینده‌ای تولید نمی‌کند، که این ویژگی به بهبود کیفیت هوا در داخل گلخانه کمک می‌کند.
• نصب و راه‌اندازی آسان: سیستم‌های برقی معمولاً نصب ساده‌تری دارند و نیازی به تجهیزات پیچیده یا زیرساخت‌های ویژه ندارند.
• امنیت بالا: گرمایش برقی در مقایسه با سوخت‌های فسیلی کمتر خطر آتش‌سوزی یا انفجار دارد، که این امر به افزایش ایمنی در گلخانه کمک می‌کند.

معایب:

• هزینه بالای انرژی: برق معمولاً نسبت به سوخت‌های فسیلی هزینه بالاتری دارد، که می‌تواند هزینه‌های عملیاتی گلخانه را افزایش دهد. البته اینمورد  بیشتر در خارج از کشور می باشد.
• وابستگی به منبع برق: در صورت قطع برق، سیستم گرمایش برقی کار نخواهد کرد، که می‌تواند برای گیاهان حساس به دما مشکل‌ساز باشد.
• نیاز به تجهیزات خاص: برخی از سیستم‌های گرمایش برقی مانند پدهای حرارتی یا سیستم‌های گرمایش زیرزمینی نیاز به تجهیزات و نصب خاص دارند.

گرمایش گلخانه با استفاده از سوخت های جامد مانند هیزم

ایجاد گرمایش با استفاده از سوخت های جامد مانند هیزم نیز در گلخانه ها امکان پذیر است. زغال سنگ، پلاستیک های قابل سوختن و چوب، همگی سوخت های جامد به شمار می آیند. برای گرم کردن گلخانه به کمک این سوخت ها، این مواد را داخل کوره هایی قرار داده و به آن ها گرما یا حرارت می دهند تا دچار احتراق شوند. استفاده کردن از این روش برای گرمایش گلخانه به کسانی که به گاز یا برق دسترسی ندارند، توصیه می شود.

بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌

انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌ به عوامل متعددی مانند نوع گیاه پرورشی، منبع سوخت، میزان راندمان، نصب و نگهداری آسان، مصرف بهینه انرژی، قابلیت کنترل دما و در نهایت اقتصادی بودن سیستم بستگی دارد. برای مثال اگر گیاه پرورشی از نوع گیاهان خوراکی و حساس باشند، سیستم‌ های سوخت فسیلی که با عمل احتراق تولید گرما می‌کنند، مناسب نیستند. در هر حال سیستم‌های گرمایشی و تابشی و انواع هیترها (مانند جت هیتر و یونیت هیتر) نسبت به سایر سیستم‌ های گرمایشی، مناسب‌تر هستند.

محاسبه سیستم گرمایش گلخانه

محاسبه راندمان و قیمت سیستم گرمایشی گلخانه می تواند یک فرآیند پیچیده باشد، زیرا عوامل زیادی وجود دارد که می تواند بر هزینه ها و کارایی سیستم تأثیر بگذارد. یکی از مهمترین عوامل اندازه گلخانه است، زیرا سیستم های بزرگتر به انرژی بیشتری نیاز دارند و ممکن است هزینه بیشتری برای نصب داشته باشند. نوع سیستمی که انتخاب می کنید نیز نقش دارد، زیرا سیستم های الکتریکی هزینه و کارایی متفاوتی نسبت به سیستم های گازسوز یا سیستم های خورشیدی خواهند داشت.

اندازه گلخانه بیشترین تاثیر را بر نیاز گرما خواهد داشت. هر چه گلخانه بزرگتر باشد، گرمای بیشتری برای گرم نگه داشتن فضای داخلی مورد نیاز است. نوع گیاهان و محصولات در گلخانه نیز مهم خواهد بود. گیاهان و محصولاتی که به دمای بالاتر نیاز دارند به گرمای بیشتری نیاز دارند.

علاوه بر این، آب و هوا و موقعیت گلخانه بر کارایی سیستم تأثیر خواهد گذاشت. میانگین دمای منطقه و میزان نور خورشیدی که دریافت می‌کند، هر دو بر کارایی سیستم گرمایشی تأثیر می‌گذارند. عایق بندی گلخانه نیز یک عامل مهم خواهد بود. اگر عایق ناکافی باشد، سیستم برای حفظ دمای مورد نظر به انرژی بیشتری نیاز دارد.

در نهایت، تعمیر و نگهداری سیستم تعیین می کند که چقدر کارآمد است. تعمیر و نگهداری منظم تضمین می کند که سیستم به درستی کار می کند و از انرژی به طور کارآمد استفاده می کند.

به طور کلی، محاسبه راندمان و هزینه گرمایش تابشی در گلخانه مستلزم در نظر گرفتن عوامل مختلفی است. درک اینکه چگونه هر عامل بر کارایی و قیمت سیستم گرمایشی گلخانه تأثیر می گذارد، به شما کمک می کند بهترین تصمیم را برای گلخانه خود بگیرید.

در مدیریت گرمایش گلخانه از سیستم‌ها و ابزار کنترل‌کننده غافل نشوید!

امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ابزارها و سیستم های مختلفی برای کنترل و مدیریت گرمایش گلخانه به وجود آمده اند. استفاده کردن از این ابزارها یا سیستم ها، منجر به تولید و استفاده ی بهینه از گرمایش و در نهایت، رشد بهتر و بیشتر محصولات یا گیاهان، خواهد شد. حال به بررسی برخی از این ابزارها و سیستم ها بپردازیم:

• دماسنج (ترمومتر)

نقش دما و به طور کلی سیستم گرمایشی در گلخانه را نمی توان نادیده گرفت. ترمومتر یا دماسنج، همان وسیله یا ابزاری است که می تواند در کنترل میزان گرمای گلخانه یا همان میزان دمای گلخانه به شما کمک کند. معمولأ دامنه ی دمای مناسب برای تولید، نگهداری یا پرورش بسیاری از محصولات یا گیاهان گلخانه ای، حداقل 15 و حداکثر 35 درجه ی سانتی گراد می باشد. دماسنج های ماکزیمم و مینیمم از جمله ابزارهایی هستند که می توانند، کمک زیادی به تغییر و تنظیم گرمایش یا دمای گلخانه بکنند.

• رطوبت‌سنج (هیگرومتر)

علاوه بر گرمایش، مدیریت رطوبت گلخانه نیز اهمیت زیادی دارد. برای انجام دادن این کار، ابزارهایی مانند رطوبت سنج به وجود آمده اند. کنترل میزان رطوبت، سطح بهره وری و کیفیت محصولات را دو چندان خواهد کرد. لازم به ذکر است که رطوبت به شکلی مستقیم بر فرایندهای مهمی همچون فتوسنتز و جذب مواد مغذی توسط گیاهان نیز، تأثیر می گذارد.

• ترموهیگروگراف

ترموهیگروگراف یا ترموگراف ابزاری است که دما و رطوبت گلخانه را ثبت می کند و به تغییر دما و رطوبت محیط گلخانه، حساس است. نکته ی جالب در مورد این دستگاه، امکان اتصال آن به کامپیوتر می باشد.

• سنسورهای دیجیتال

امروزه سنسورهای گلخانه ای هوشمندی به وجود آمده اند. این سنسورها، انواع مختلفی دارند. مانند: سنسورهای رطوبت و دما، سنسورهای نور، سنسورهای مونوکسید کربن، سنسور PH، سنسورهای ایمنی، سنسورهای کوددهی و سنسور باد.

سیستم گرمایش گلخانه خانگی

از سیستم گرمایش گلخانه خانگی برای گرمایش گلخانه های کوچکی که در منزل به کار می رود استفاده می شود. سیستم گرمایش گلخانه خانگی دارای اجزای زیر می باشد :

• بخاری گازی یا برقی
• لوله‌ها و رادیاتورهای گرمایشی
• ترموستات
• پنکه
• عایق‌بندی

یک سیستم گرمایشی گلخانه مناسب باید توانایی ایجاد محیط مناسب جهت رشد و تولید بهتر گیاهان را داشته باشد. در هر صورت، برای انتخاب بهترین روش برای سیستم گرمایش گلخانه خانگی، باید به اندازه گلخانه، شرایط آب و هوایی منطقه و بودجه خود توجه کنید.

کاهش اتلاف انرژی با سیستم گرمایش تابشی گلخانه

در هیتر تابشی، گرما به صورت مستقیم به گیاهان و خاک میتابد. بنابراین دمای گیاهان نسبت به دمای گلخانه به اندازه ۳ درجه سانتیگراد بیشتر میشود. حتی دمای ایجاد شده دیگر به سمت بالا حرکت نمیکند. در روش های گرمایش سنتی تمام گرای تولید شده در بالا تجمع پیدا میکنند و در سطح زمین، گیاهان دمای پایین تری را تجربه میکنند. خب در نهایت این گرمای تجمع یافته در سقف موجب اتلاف انرژی میشوند.

نتیجه‌گیری

انتخاب یک سیستم گرمایشی مناسب برای گلخانه یکی از مهم‌ترین مراحل موفقیت در تولید گیاهان گلخانه‌ ای است. امروزه به لطف پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات گرمایشی، شاهد تولید نسل جدیدی از دستگاه‌های گرمایشی هستیم. اما توجه داشته باشید که انتخاب هر سیستم مبتنی بر نوع گیاه پرورشی، مصرف بهینه انرژی، کاهش هزینه‌ها و ... است.

از بهترین دستگاه‌ های گرمایشی می‌توان به سیستم گرمایشی و تابشی گلخانه و انواع هیترها (مانند جت هیتر) اشاره کرد. به ‌طور کلی هر سیستم گرمایشی که کنترل دمای یکنواخت را بدون انتشار مواد مضر برای گیاهان فراهم کند، مناسب است.

با کارشناسان فروش گرماسازه شرق در تماس باشید: 38482273-051 -  22032002-021

سوالات متداول

1. انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌ به چه عواملی بستگی دارد؟

انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه‌ به عوامل متعددی مانند نوع گیاه پرورشی، منبع سوخت، میزان راندمان، نصب و نگهداری آسان، مصرف بهینه انرژی، قابلیت کنترل دما و در نهایت اقتصادی بودن سیستم بستگی دارد.

2. چه عواملی بر هزینه ها و کارایی سیستم گرمایش گلخانه تأثیر میگذارد؟

عواملی همچون اندازه گلخانه، نوع سیستم گرمایشی، آب و هوا و موقعیت گلخانه، عایق بندی گلخانه، تعمیر و نگهداری سیستم بر کارایی و هزینه سیستم تأثیر میگذارد.