سیستم آبیاری گلخانه و انتخاب بهترین سیستم آبیاری

آبیاری گلخانه از مهمترین مواردی است که نمی‌توان نسبت به آن سهل‌انگاری کرد. کوچک‌ترین خطایی در زمان آبیاری منجر به آن می‌شود که فرایند رشد گیاهان به طور کامل آسیب ببیند. شناخت مناسب‌ترین سیستم آبیاری گلخانه برای کلیه افرادی که در حوزه کشاورزی فعالیت می‌کنند، حائز اهمیت است.

امروزه از روش‌های گوناگونی برای آبیاری گلخانه‌ها استفاده می‌شود که هر یک به شکل جداگانه‌ای دارای مزایای خاص خود هستند و به همین دلیل، انتخاب یک گزینه مناسب از بین آن‌ها برای افرادی که با این روش‌ها آشنایی ندارند، کار دشواری است.

برای جلوگیری از چنین مواردی قصد داریم تا در این مقاله شما را به طور کامل با انواع روش ها و سیستم‌های آبیاری مربوط به گلخانه آشنا کنیم. اگر می‌خواهید با این سیستم‌ها آشنا شوید و در نهایت، بهترین گزینه ممکن را انتخاب کنید، ادامه متن را از دست ندهید.

معرفی انواع سیستم آبیاری گلخانه

اکنون میخواهیم به سراغ معرفی انواع سیستم آبیاری برویم و شما را با انواع روشهای آبیاری گلخانه آشنا کنیم. سپس بهترین سیستم آبیاری گلخانه را معرفی کنیم:

آبیاری به شکل محیطی

نخستین موردی که می‌خواهیم برای معرفی سیستم آبیاری به آن اشاره کنیم، آبیاری به شکل محیطی است. از این روش خاص برای آبیاری گلخانه‌هایی استفاده می‌شود که در آنها شاهد استفاده از ترکیب «باغچه‌ای» هستیم. این نوع گلخانه‌ها بیشتر به پرورش محصولاتی همچون کلم و کاهو می‌پردازند.

بستر گلخانه‌های مذکور نیز از نوع بستر ثابت است و به همین دلیل، با کمک سیستم آبیاری گلخانه‌ای به شکل محیطی می‌تواند تا حد مناسبی آب مورد نیاز گیاهان را به آنها برساند. آبیاری به شکل محیطی مستلزم رعایت نکات بسیار زیادی است که خود می‌تواند استفاده از این روش را به امری پیچیده تبدیل کند.

به عنوان مثال، در آبیاری به شکل محیطی باید توجه بسیار زیادی به مسیر (route) اصلی لوله‌های آبیاری داشت. خطا در زمان تعیین یا انتقال آب منجر به آن خواهد شد که آبیاری مسیر متفاوتی را نسبت به مسیر اصلی در پی بگیرد و در نتیجه، گیاهان به میزان مناسب آب دسترسی نداشته باشند. در این روش از لوله‌های پلی اتیلن کمک گرفته می‌شود، اما این لوله‌ها ممکن است پس از مدت اندکی به دلیل هوای گلخانه دچار تخریب شوند. به همین دلیل، نمی‌توان این روش را بهترین سیستم آبیاری برای اکثر افراد دانست.

بیشتر بخوانید : مه پاش گلخانه

آبیاری به شکل قدیمی (آبیاری دستی)

همه ما با این سیستم آبیاری آشنایی داریم و حداقل یکبار آن را انجام داده‌ایم. در روش آبیاری سنتی که به آن روش آبیاری دستی نیز گفته می‌شود، افراد باید به صورت فردی شیلنگ مخصوص آب را در دست بگیرند و آن را در طول گلخانه جابه‌جا کنند. امروزه این روش در اکثر گلخانه‌های جهان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

دلیل این امر را می‌توان به مواردی همچون زمان‌بر بودن و اتلاف بسیار بالای آب ارتباط داد، البته در برخی از شرایط خاص استفاده از روش سنتی توصیه می‌شود. به عنوان مثال، اگر سیستم آبیاری گلخانه دچار مشکل شده باشد و وقت آبیاری گیاهان فرا برسد، طبیعتاً باید به سراغ این روش خاص رفت.

عیب اصلی این روش، عدم ارسال آب به شکل کاملاً یکنواخت به کلیه گیاهان موجود در گلخانه است. در این روش کشاورز باید تمام تلاش خود را به کار گیرد تا هر یک از گیاهان دقیقاً به اندازه مورد نیازشان آب دریافت کنند (نه کمتر و نه بیشتر). چنین موضوعی شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما به تمرکز بسیار بالایی نیاز دارد. از این رو، بهتر است هرچه زودتر این نوع آبیاری به شکل قدیمی را کنار بگذارید.  

آبیاری به شکل آبشاری

وقتی که صحبت از انواع سیستم آبیاری می‌شود، قاعدتاً باید از آبیاری آبشاری نیز سخن بگوییم. با توجه به نام این نوع سیستم خاص می‌توانید به ساختار کلی آن پی ببرید. در این روش، آب به صورت مستقیم با کمک برخی نازل‌های ویژه روی گیاهان پاشیده می‌شود. این روش در همه گلخانه‌ها قابل استفاده نیست؛ زیرا تنها برخی از گیاهان توانایی دریافت آب به این صورت را دارند.

در آبیاری به شکل آبشاری نازل‌ها باید در ارتفاع شصت الی صد و هشتاد سانتی‌متر از کف سالن قرار بگیرند. اگر روش آبیاری به شکل آبشاری به شکل مناسبی اجرا نشود، نتیجه مناسبی ندارد. در واقع، نازل‌های مربوط به این روش باید با چنان دقت بالایی در کنار هم قرار بگیرند که حتی یک گیاه خاص نیز از دسترس آن‌ها دور نباشد. به همین دلیل، اکثر کشاورزان به سراغ روش‌های بهتری به عنوان سیستم آبیاری خود می‌روند.

بیشتر بخوانید : راهنمای خرید مه پاش گلخانه کوچک و خانگی

آبیاری به شکل قطره‌ای

احتمالاً نام این نوع آبیاری را بارها و بارها شنیده‌اید. آبیاری قطره‌ای یکی از معروف‌ترین روش‌های موجود برای ارائه آب مناسب به گیاهان مختلف محسوب می‌شود که در آن از قطره‌چکان‌ها استفاده می‌کنیم. این قطره‌چکان‌ها در فواصل زمانی مشخص مقداری آب را به درون خاک ارسال می‌کنند. اگرچه بازده این روش بالا است، اما نباید فراموش کرد که هزینه‌های اولیه نصب این سیستم و همچنین نگهداری از آن‌ واقعاً زیاد خواهد بود، به نحوی که بسیاری از کشاورزان توانایی پرداخت هزینه‌های مربوطه را ندارند.

آبیاری مه پاش ( بهترین سیستم آبیاری )

از نظر اکثر کشاورزان،  مه پاش به عنوان بهترین سیستم آبیاری شناخته می‌شود. از این سیستم با نام سیستم فوگر یا میست نیز یاد می‌کنند. در حال حاضر، سیستم‌های آبیاری به شکل مه پاش با داشتن مزایای گوناگونی همچون کنترل مناسب هوا و تأمین میزان رطوبت مورد نیاز رشد گیاهان گوناگون، یک انتخاب عالی برای کلیه افراد به شمار می‌آیند.

در روش مه پاش از نازل‌های بسیار ویژه و خاصی استفاده می‌شود که به طور اختصاصی برای استفاده در این نوع روش آبیاری طراحی شده‌اند. نازل‌ مه پاش مورد نظر دارای قدرت بسیار زیادی از نظر پاشش آب هستند و به همین علت، می‌‌توانند آب را به بهترین صورت ممکن در اختیار گیاهان مختلف قرار دهند.

امروزه سیستم آبیاری با مه پاش‌ برای کلیه گلخانه‌های وسیع به یک ابزار اساسی تبدیل شده است و واقعاً نمی‌توان از اهمیت بالای آن چشم‌پوشی کرد. بدون سیستم مه پاش، امکان انتقال آب به سه بخش اصلی برگ گیاه، خاک و ساقه وجود ندارد. این سیستم‌ها به دلیل ساختار خاص خود دوام بسیاری بالایی دارند و می‌توان برای مدت‌های مدیدی بدون هیچ گونه مشکل خاصی از آن‌ها استفاده کرد.

در سیستم‌ آبیاری مه پاش امکان تنظیم میزان آب خروجی و همچنین زاویه پرتاب قطرات آب نیز وجود دارد. این ویژگی خاص موجب فراغ بال کلیه کشاورزان می‌شود و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا آبیاری گلخانه را به شکل مورد نظر خود پیگیری کنند.

از مه پاش در چه مکان‌هایی استفاده می‌شود؟

نکته جالب در مورد آبیاری مه پاش آن است که استفاده از آن تنها محدود به گلخانه‌های عادی نیست. در واقع، اگرچه این نوع روش بیشترین کاربرد را در گلخانه‌ها دارد، اما می‌توان از آن در محیط‌های دیگری همچون سالن‌های مخصوص پرورش قارچ نیز استفاده کرد. در این سالن‌ها نیز دریافت آب به شکل مداوم و یکسان اهمیت بالایی دارد و بهترین روش ممکن برای رسیدن به این هدف، استفاده از مه پاش پرورش قارچ است.

شایان ذکر است که از مه پاش‌ها در سالن‌های پرورش دام و طیور نیز استفاده می‌‎کنند. در این سالن‌ها مه پاش‌ها با پاشش آب به شکل مناسب در بازه‌های زمانی مختلف منجر به کاهش کلی دمای محیط می‌شوند. در واقع، تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که تنها با نصب یک سیستم مه پاش به شکل مناسب می‌توان دمای محیط را پنج الی هفت درجه سانتی‌گراد کاهش داد.

با توجه به موارد فوق، می‌توان بیان کرد که این سیستم‌های آبیاری دارای دو کارکرد متفاوت هستند. به کمک سیستم‌های آبیاری مه پاش می‌توان به آبیاری گلخانه‌های مختلف پرداخت و از سوی دیگر، می‌توان در جهت خنک‌سازی محیط‌هایی همچون سالن‌های پرورش دام و طیور به کمک نازل‌های مورد استفاده در آن اقدام کرد.

بیشتر بخوانید : آموزش ساخت گلخانه خانگی

اندازه گیری مقدار آب خاک برای آبیاری گلخانه

برای اندازه‌گیری مقدار آب موجود در خاک برای آبیاری گلخانه، روش‌های مختلفی وجود دارد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۱. روش وزن خشک

 در این روش به اندازه‌گیری وزن خشک خاک قبل و بعد از ابیاری و درصد رطوبت خاک برحسب فرمول محاسبه می‌شود.

۲. روش سنجش خازن آب

با استفاده از یک خازن آب، برای خاک با چگالی و بافتی خاص، ظرفیت خازن بر حسب مقدار آب موجود در خاک تغییر می‌کند و با اندازه‌گیری ظرفیت خازن، می‌توان مقدار رطوبت خاک را محاسبه کرد.

۳. روش سنجش ارتفاع آب

در این روش، ارتفاع آب موجود در یک لوله خاکی با استفاده از یک سنسور اندازه‌گیری می‌شود. نتایج این روش به دقت مطلوبی دست می‌یابند.

۴. روش سنجش مقاومت خاک

در روش سنجش مقاومت خاک، با استفاده از یک سنسور مقاومت خاک، رطوبت خاک به صورت غیرمستقیم اندازه‌گیری می‌شود. این روش از دقت بالایی برخوردار است و به طور گسترده در تحقیقات علمی و مهندسی کاربرد دارد.

با توجه به نیاز و شرایط خود، می‌توانید یکی از روش‌های بالا را انتخاب کنید.

بیشتر بخوانید : مه پاش گلخانه پلاستیکی

بهترین زمان آبیاری گلخانه

زمان آبیاری گلخانه به شرایط آب و هوایی و نوع خاک محل کشت بستگی دارد. اگر شما گیاه را تازه کاشته اید، بنابراین مدت زمان آبیاری برای آن دارای اهمیت بالایی است. برای فصول گرم سال باید مدت زمان آبیاری را بیشتر کنید. چون در هوای گرم گیاه توسط تبخیر بیشترین مقدار آب را از دست میدهد. 

قیمت سیستم‌های آبیاری مه پاش

یکی دیگر از مزایای مربوط به سیستم آبیاری با مه پاش نسبت به سایر سیستم‌هایی که در رابطه با آنها سخن گفتیم، هزینه نسبتاً پایین آن‌ است. فرایند نصب اجزای سیستم‌های مه پاش نیز مدت زمان زیادی طول نمی‌کشد و بلافاصله پس از نصب، امکان استفاده از آن وجود دارد.

از این رو، اگر در گروه افرادی قرار دارید که در خصوص بودجه مورد نیاز برای تهیه این سیستم‌ها نگران هستند، بهتر است در همان گام اول سیستم‌های آبیاری به شکل مه پاش را از مجموعه معتبر گرماسرماسازه شرق انتخاب کنید. با انتخاب این سیستم‌ها به عنوان بهترین سیستم آبیاری از این مجموعه می‌توانید از بابت خنک‌سازی محیط و همچنین آبیاری گیاهان خود متناسب با فضای مورد نظرتان اطمینان خاطر داشته باشید.

نتیجه گیری

آبیاری به شکل مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا به صورت مستقیم روی روند رشد گیاهان گوناگون اثر می‌گذارد. به همین دلیل، کلیه کشاورزان باید تنها به سراغ بهترین گزینه ممکن بروند تا بتوانند نتیجه قابل قبولی را دریافت کنند.

از بین روش‌های آبیاری می‌توان به مواردی همچون روش دستی، مه‌ پاش، سقفی، محیطی و ... اشاره کرد. در این بین، سیستم آبیاری مه پا‌ش به عنوان بهترین گزینه موجود انتخاب می‌شود. دلیل اصلی این امر مزایای بسیار زیاد مه پاش نسبت به سایر سیستم‌های مورد نظر در این زمینه است. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و سفارش و تهیه این محصول می‌توانید با کارشناسان مجموعه گرما سرما سازه شرق تماس بگیرید تا شما را به طور کامل راهنمایی کنند.