آیا با بهترین روش استفاده از مه پاش آشنا هستید؟ امروزه گلخانه‌داران و مدیران صنایع با چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، افزایش دمای جهانی، و محدودیت منابع مواجه هستند؛ در چنین شرایطی استفاده از مه‌ پاش‌ به‌ عنوان ابزاری چندمنظوره می‌تواند پاسخی هوشمندانه به این مسائل باشد. از همین رو بکارگیری مه‌ پاش در گلخانه‌ ها یکی از موثرترین روش‌ها برای کنترل دما و تامین رطوبت گیاهان به شمار میرود. اما موفقیت این سیستمها به نصب اصولی، طراحی دقیق و تطبیق آن با شرایط محیطی وابسته است.

در این مقاله از گرماسازه شرق، به بررسی روش‌های نصب مه‌ پاش گلخانه در ترکیب با سیستم‌های تهویه مختلف می‌پردازیم تا بهترین نتیجه را برای گلخانه‌داران فراهم کنیم.

مه پاش چیست؟

پیش از ورود به بحث روشهای بهینه، درک ماهیت سیستمهای مه پاش ضروری است. این سیستمها با تبدیل آب به ذرات ریز در حد میکرون، فرایند تبخیر را تسریع میکنند که نتیجه ی آن کاهش دمای محیط و افزایش رطوبت کنترل شده است. اما اولین قدم قبل از نصب در بهترین روش‌ استفاده از مه پاش، انتخاب نوع مناسب سیستم با توجه به نیازهای پروژه است. برای مثال، مه پاش های فشار بالا که با فشار ۷۰ تا ۱۲۰ بار کار میکنند، برای محیط های بزرگ مانند سالن های مرغداری ایده آل هستند، در حالی که مه پاش های فشار پایین برای گلخانه های کوچک یا فضای رستوران های فضای باز مناسب ترند.

نکته ی کلیدی دیگر، این است که سیستم با منابع آبی موجود منطبق باشد. استفاده از آب سخت بدون فیلتراسیون نه تنها باعث گرفتگی نازل ها میشود، بلکه رسوبات معدنی روی برگ گیاهان یا سطوح صنعتی باقی میگذارد. پیشنهاد میکنیم پیش از نصب، آزمایش کیفیت آب را در اولویت قرار دهید و در صورت نیاز، از سیستم های تصفیه اسمز معکوس استفاده نمایید.

معرفی بهترین روش استفاده از مه پاش

اکنون میخواهیم به بررسی بهترین روش استفاده از مه پاش بپردازیم و هر یک را به طور مختصر توضیح دهیم.

• نصب مه‌ پاش با تهویه طبیعی (پنجره سقفی)

طراحی و اجرای سیستم مه‌ پاش در این روش باید با در نظر گرفتن عوامل کلیدی مانند اقلیم منطقه، نیازهای رطوبتی محصول و کیفیت آب انجام شود. در یک نمونه عملی، اگر دهانه گلخانه ۸ متر عرض و ۳۰ متر طول داشته باشد، خط مه‌ پاش در وسط عرض دهانه و به موازات طول گلخانه نصب می‌شود. به‌ عنوان مثال، فاصله خط از کناره‌ها ۴ متر و فاصله پایه‌های نازل از یکدیگر ۳ متر در نظر گرفته می‌شود. در این حالت، هر پایه دو نازل دارد و در طول ۳۰ متری، ۱۰ پایه (مجموعاً ۲۰ نازل) استفاده می‌شود.

هوای تازه از طریق پنجره‌های سقفی وارد گلخانه شده و با ذرات ریز آب تولید شده توسط مه‌ پاش ترکیب می‌گردد. این فرایند نه‌ تنها دمای محیط را کاهش می‌دهد، بلکه رطوبت یکنواختی را ایجاد می‌کند. نکته حیاتی این است که ارتفاع نصب خط مه‌ پاش باید حداقل ۱.۵ متر بالاتر از سطح گیاهان باشد تا از خیس شدن برگ‌ها جلوگیری شود. در صورت وجود شید (سایبان داخلی)، خط مه‌ پاش باید زیر آن و با فاصله نیم متری نصب گردد تا مه تولید شده به‌ درستی توزیع شود.

بیشتر بخوانید : مه پاش صنعتی

• نصب مه‌ پاش با فن و پد

در ادامه معرفی بهترین روش استفاده از مه پاش، به روش نصب مه پاش با فن و پد میپردازیم. در مناطق گرمسیر، سیستم فن و پد به تنهایی قادر به تأمین دمای مطلوب نیست؛ بنابراین ترکیب آن با مه‌ پاش به یک ضرورت تبدیل می‌شود. در این روش دو الگوی نصب وجود دارد:

۱. نصب عمود بر راستای پد: خطوط مه‌ پاش در وسط سالن و عمود بر جهت پد نصب می‌شوند. اما چالش اصلی این است که فن‌های مرکزی ممکن است رطوبت را پیش از توزیع کامل به بیرون هدایت کنند.

۲. نصب موازی با راستای پد: خطوط مه‌ پاش به صورت موازی و با فاصله ۳ تا ۶ متری از پد قرار می‌گیرند. آخرین خط نیز باید ۱۰ تا ۱۲ متر از فن فاصله داشته باشد تا از خروج سریع رطوبت جلوگیری شود.

در هر دو روش، استفاده از نازل‌های ۰.۲ میلی‌متری توصیه می‌شود، مگر اینکه محصول به رطوبت بالا حساس نباشد که در این صورت می‌توان از نازل‌های بزرگتر (مانند ۰.۳ میلی‌متر) استفاده کرد. ارتفاع ایده‌آل خطوط مه‌ پاش بین ۱.۵ تا ۲.۵ متر بالای گیاهان است.

• نصب مه‌ پاش با فن و بدون پد  (بهترین روش استفاده از مه پاش)

در این بخش از بهترین روش استفاده از مه پاش، این روش در مناطقی با رطوبت طبیعی بالا (مانند شمال ایران) یا محدودیت دسترسی به آب مناسب کاربرد دارد. در این سیستم، فن‌ها در یک سمت گلخانه نصب شده و خطوط مه‌ پاش به صورت عرضی در سمت مقابل (محل ورود هوا) قرار می‌گیرند. برای جلوگیری از ورود حشرات، دریچه‌های ورودی هوا با توری‌های مخصوص پوشانده می‌شوند.

تجربه گرما سازه شرق در اجرای این روش در گلخانه‌ها نشان داده است که ترکیب فن و مه‌ پاش جزء بهترین روش استفاده  از مه پاش می باشد و می‌تواند حتی از سیستم‌های مرسوم فن و پد کارآمدتر عمل کند، به شرطی که نازل‌ها با دقت انتخاب و جانمایی شوند.

تجهیزات مکمل برای افزایش کارایی سیستم مه پاش

در این بخش از بهترین  روش استفاده از مه پاش، به معرفی مکمل هایی در جهت بهبود کارایی مه پاش خواهیم پرداخت.

سیستم بازیافت آب تقطیر شده

در گلخانه‌های هایتک، از کندانسورهای بازیابی رطوبت استفاده می‌شود که بخار آب موجود در هوا را به آب مایع تبدیل می‌کنند. این آب مجدداً به خطوط مه‌پاش بازگردانده می‌شود و مصرف منابع آبی را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد.

آب‌ شیرین‌کن

 در مناطق با آب سخت، این دستگاه از رسوب‌گیری و گرفتگی نازل‌ها ممانعت می‌کند.

شیلنگ با سایز بزرگتر

در خطوط اصلی و فرعی، استفاده از شیلنگ‌های با قطر بیشتر باعث توزیع بهتر فشار آب می‌شود.

سیستم‌های هوشمند تزریق کود و آفت‌کش

برخی از گلخانه‌های پیشرفته از نازل‌ مه‌ پاش برای پخش محلول‌های تغذیه‌ای یا آفت‌کش‌ها استفاده می‌کنند. با نصب مخزن تزریق هوشمند که به خطوط مه‌ پاش متصل می‌شود، می‌توان به‌ صورت همزمان عملیات خنک‌کاری، تغذیه و سم پاشی را انجام داد.

سیستم ضد چکه

از چکه کردن نازل‌ها پس از خاموشی سیستم جلوگیری می‌کند.

گیره ضد چرخش

 از چرخش پایه‌های نازل جلوگیری می‌کند و توزیع یکنواخت مه را تضمین می‌نماید.

ویژگی‌ های یک سیستم مه‌ پاش خوب

در  این قسمت از بهترین روش استفاده از مه پاش میخواهیم در مورد ویژگی های یک سیستم مه پاش خوب صحبت کنیم. یک سیستم مه‌ پاش با کیفیت، فراتر از خنک‌سازی ساده، قادر است امکانات فراوانی را به شما ارائه دهد. در این بخش، به بررسی ویژگی‌های کلیدی می‌پردازیم که یک سیستم مه‌ پاش را به انتخابی ایده آل تبدیل می‌کند.

• کاهش آلاینده‌های هوا با مکانیزم طبیعی

سیستم‌ های مه‌ پاش با انتشار ذرات ریز آب، وزن آلاینده‌های معلق در هوا را افزایش می‌دهند و باعث فرونشستن آن‌ها به سطح زمین می‌شوند. این ویژگی به‌ ویژه در فضاهای صنعتی مانند انبارهای مواد شیمیایی یا مراکز بازیافت که با ذرات خطرناک سروکار دارند، کاربرد حیاتی دارد. به‌ عنوان مثال، در یک کارخانه تولید سیمان، نصب مه‌ پاش می‌تواند غلظت گردوغبار را تا ۶۰ درصد کاهش دهد و شرایط کاری را بهبود بخشد.

•  کنترل هوشمند آفات و سمپاشی

با افزودن مواد دفع آفات به آب سیستم، می‌توان به‌ صورت همزمان محیط را خنک کرده و حشرات موذی را کنترل نمود. این روش در مرغداری‌ها یا گلخانه‌های پرورش قارچ که حساسیت بالایی به آفات دارند، نتایج شگفت‌انگیزی نشان داده است.

بیشتر بخوانید : مزایای استفاده از مه پاش برای پرورش قارچ

• تنظیم رطوبت بدون خیس‌ شدن سطوح

ذرات تولید شده توسط نازل‌های پیشرفته به‌ قدری ریز هستند که به‌ جای نشستن روی سطوح، مستقیماً در هوا تبخیر می‌شوند. این مکانیزم نه‌ تنها رطوبت محیط را در مناطق خشک مانند یزد یا کرمان بهینه می‌کند، بلکه از آسیب به تجهیزات حساس الکترونیکی یا محصولات کشاورزی جلوگیری می‌نماید.

• سازگاری با شرایط آب‌وهوایی متنوع

یک سیستم مه‌ پاش خوب باید در هر اقلیمی از کویر خشک تا مناطق مرطوب شمال کشور عملکرد بهینه داشته باشد. استفاده از مواد ضد زنگ در قطعات مه پاش و امکان تنظیم اندازه ذرات آب بر اساس رطوبت محیط، این سازگاری را ممکن می‌سازد.

• صرفه‌جویی چشمگیر در مصرف منابع

یک سیستم مه‌ پاش استاندارد، در مقایسه با کولرهای آبی یا گازی، تا ۷۰ درصد در مصرف آب و برق صرفه‌جویی می‌کند. این ویژگی برای گلخانه‌هایی که ساعت‌های طولانی فعال هستند یا فضاهای باز بزرگ مانند رستوران‌های سنتی، مه پاش رستوران توجیه اقتصادی بالایی دارد. 

•  ارتقای سلامت محیط و کاربران

مه تولید شده نه‌ تنها تنفس را در هوای خشک آسان‌تر می‌کند، بلکه با جذب ذرات معلق مانند دود سیگار یا گرده‌های آلرژی‌زا، کیفیت هوا را بهبود می‌بخشد. جالب است بدانید در برخی کلینیک‌های طب سنتی، از مه‌ پاش برای پخش عصاره‌های گیاهی آرامش‌بخش استفاده می‌شود.

•  نگهداری کم‌هزینه و بدون دردسر

فناوری مدرن نازل‌های خودتمیزشونده و فیلترهای ضد رسوب، نیاز به سرویس‌های مکرر را از بین برده است. تنها با شستشوی دوره‌ای فیلترها و بررسی فشار پمپ، می‌توان سال‌ها از سیستم بدون مشکل استفاده کرد.

• یکپارچه‌سازی با فناوری‌های هوشمند

برترین سیستم‌های مه‌ پاش امروزی قابلیت اتصال به اپلیکیشن‌های موبایل و سامانه‌های IoT را دارند. به‌ عنوان مثال، می‌توان زمان‌بندی فعالیت سیستم را بر اساس پیش‌بینی آب‌وهوا تنظیم یا مصرف انرژی را از راه دور مانیتورینگ کرد.

نتیجه گیری

با توجه به بررسی بهترین روش  استفاده از مه پاش، باید  بگوئیم که هر یک از روش‌های نصب مه‌ پاش مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارد. برای مثال، سیستم ترکیبی با فن و پد برای گلخانه‌های صنعتی در مناطق گرم و خشک ایده‌آل است، در حالی که روش فن و مه‌ پاش بدون پد برای مناطق مرطوب یا پروژه‌های با محدودیت منابع آبی مناسب‌تر است. به یاد داشته باشید که انتخاب یک سیستم مه‌ پاش مناسب، نیازمند توجه به ویژگی‌ها و تطابق آن‌ها با نیازهای خاص پروژه شماست؛ موفقیت سیستم مه‌ پاش به نگهداری دوره ای، کیفیت تجهیزات و هماهنگی با سایر سیستم‌های گلخانه وابسته است.

با کارشناسان گرماسازه شرق با شماره های 38482273-051 - 22032002-021 تماس بگیرید تا با تحلیل دقیق شرایط محیطی و نیازهای کشت، بهترین روش‌ استفاده از مه پاش را به شما پیشنهاد دهند.

سوالات متداول 

1.  مه‌ پاش چیست و چگونه کار می‌کند؟
مه‌ پاش سیستمی است که آب را به ذرات ریز تبدیل می‌کند و با تسریع تبخیر، دما را کاهش و رطوبت را افزایش می‌دهد.

2. چه نوع مه‌ پاشی برای گلخانه کوچک مناسب است؟
مه‌ پاش‌ های لوپرسول (فشار پایین) برای گلخانه‌های کوچک یا فضاهای محدود مثل رستوران‌ها ایده‌آل هستند.

3. آیا کیفیت آب در عملکرد مه‌ پاش تاثیر دارد؟
بله، آب سخت بدون فیلتراسیون باعث گرفتگی نازل‌ها و رسوب‌گذاری می‌شود؛ بهتر است از تصفیه آب استفاده کنید.

4. بهترین ارتفاع نصب مه‌ پاش چقدر است؟
ارتفاع ایده‌آل 1.5 تا 2.5 متر بالای گیاهان است تا از خیس شدن برگ‌ها جلوگیری شود.

5. مه‌ پاش با فن و پد در چه مناطقی بهتر عمل می‌کند؟
این ترکیب برای مناطق گرم و خشک مناسب است و دما و رطوبت را به‌ طور مؤثر کنترل می‌کند.

6. چگونه مه‌ پاش مصرف آب را کاهش می‌دهد؟
با سیستم بازیافت آب تقطیر شده یا استفاده از نازل‌های ریز، مصرف آب تا 40 تا 70 درصد کاهش می‌یابد.